top of page

Delil Tespiti Nedir?

Delil tespiti, açılmış bir davada henüz inceleme aşamasına geçilmemiş olan ya da ileride açılması düşünülen bir davada, tespit edilmemesi durumunda ihtilaflı bir olay hakkındaki, ikamesinde güçlük çıkabilecek veya kaybolması muhtemel olan delil veya delillerin, tahkikat aşamasında incelenmesi safhasına gelinmeden evvel toplanması ve emniyet altına alınmasını sağlayan bir usul hukuku kurumu olarak tanımlanmıştır.


Kimler Delil Tespiti Talebinde Bulunabilir?

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 400. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “taraflardan her biri” ifadesi, delil tespiti talebinde bulunabilecek kişileri “esas davanın tarafları” olarak belirlenmiştir. 

Dava açılmadan önce davacının belli olmaması nedeniyle herkes delil tespiti talebinde bulunabilir. Hükümdeki, “taraflardan her biri” ifadesi, yalnızca görülmekte olan bir davada talep edilen delil tespiti anlamına gelmektedir. Zira davadan önce talep edilecek delil tespiti için “açacağı davada” ifadesi kullanılmış yani davadan önce yalnızca davacı tarafın delil tespiti talep edebileceği belirtilmiştir. Burada davacı taraf açısından dikkat edilmesi gereken nokta, ileride açılacak davanın delil tespiti dilekçesinde somut olarak gösterilmesidir. Davalı taraf ise yalnızca açılmış yani görülmekte olan davalarda delil tespiti talep edebilecektir.


Delil Tespiti Talebinde Bulunmak İçin Aranan Şartlar Nelerdir?

Delil tespiti, her durumda ve her zaman istenebilen hukuki bir kurum değildir. Delil tespiti yapılabilmesi için çeşitli şartların bir araya gelmiş olması gereklidir.

Talepte Bulunan İçin Aranan Şartlar


  1. Açılmış veya Açılacak Davada Taraf Olması Gerekir.


Görülmekte olan bir davada taraf olmayıp üçüncü kişi konumunda olan ve ileride açılacak davayla ilişkisi olmayan üçüncü kişi delil tespitini talep etme hakkına sahip değildir.


  1. Hukuki yarar şartı olması gerekir.


Hukuki yarar, genel olarak değinmek: HMK m. 114/1h hükmünde dava şartlarından biri olarak düzenlenen hukuki yarar, davacının iddia ettiği hakka kavuşması için hukuki korunmaya diğer bir ifadeyle mahkeme kararına ihtiyaç duyması olarak ifade edilebilir.


  1. Gider ve/veya delil avansının yatırılması gerekir.

Delil tespiti için mahkemeye yatırılacak giderler, HMKGAT m. 4 hükmünde belirlenmiştir.


Tespiti İstenen Deliller Açısından Aranan Şartlar

  1. Çekişmeli Bir Vakaya İlişkin Olması gerekir.


Bir kimsenin bir konuda herhangi bir dava açamayacağı durumda yani çekişmenin mevcut olmadığı hallerde delil tespiti talebinde bulunması da mümkün değildir.


Delil Tespitinde Görevli ve Yetkili Mahkeme Nedir?

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 401/1 maddesi gereğince dava açılmadan önce yapılacak delil tespiti talepleri, esas hakkındaki mahkemeden ya da üzerinde keşif yahut bilirkişi incelemesi yapılacak olan şeyin bulunduğu veya tanık olarak dinlenilecek kişinin oturduğu yer sulh mahkemesinden istenebilecektir.


Delil Tespiti Kararına Nasıl İtiraz Edilir

Hakim, mahkemeye yapılan delil tespiti talebini haklı bulup kabul ettikten sonra, bu kabul kararının yerinde olmadığı düşünen taraf için kanunda bir düzenleme yapılmıştır. 

Düzenleme, acele hallerde karşı tarafa tebligat yapılmaksızın yani karşı tarafa itiraz veya ek soru hakkı tanınmaksızın delil tespiti yapılacağı, tespitin icrasından sonra tespit dilekçesi, tespitin kabul kararı ve tespit tutanağı ve tespite ilişkin belgelerin tarafa tebliğ edileceğini içermektedir. Karşı tarafa, tebliğden itibaren bir hafta içinde, mahkemenin kararına karşı itiraz hakkı tanınmıştır.




10 görüntüleme0 yorum

İlgili Yazılar

Hepsini Gör

コメント


bottom of page