İş kazası, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “İş Kazasının Tanımı, Bildirilmesi ve Soruşturulması” başlıklı 13. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre sigortalı bir çalışanın işyerinde bulunduğu sırada ya da işçinin sigortalısı olduğu işveren tarafından yürütülen iş nedeniyle; yine bağlı bulunduğu işveren tarafından görevli olarak işyeri dışında başka yerlere gönderilmesi halinde geçen zamanlarda; emziren kadın sigortalıya iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda; sigortalının, işveren tarafından karşılanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olay olarak tanımlanmıştır.
İş Kazası Bildirimi Kim Tarafından, Nasıl Yapılır?
Sigortalı işçinin işyerinde iş kazası geçirmesi halinde, işveren tarafından iş kazası derhal işyerinin bulunduğu yerdeki yetkili kolluk birimine ve ayrıca kazadan itibaren en geç üç işgünü içerisinde de ilgili kuruma bildirilmesi gerekmektedir. İş kazasının işyeri dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde ise anılan süreler iş kazasının öğrenilmesinden itibaren başlamaktadır. İş kazası bildiriminin doğrudan ya da iadeli taahhütlü posta ile yazılı şekilde yapılması zorunludur.
İşyerinde iş kazası geçiren sigortalı işçi ise, işverenin bildirim zorunluluğu olması nedeniyle işçinin yapacağı bildirim kanunda sınırlı bir süreye tabi tutulmamıştır. Ancak işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa ve yürütmekte olduğu iş nedeniyle iş kazası geçirmişse anılan iş kazasını en geç bir ayı içerisinde, rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı ilk günden itibaren üç işgünü içerisinde doğrudan ya da iadeli taahhütlü posta yoluyla ilgili kuruma bildirmesi zorunludur.
İş Kazası Neticesinde Sigortalı Çalışan Neleri, Nasıl Talep Edebilmektedir?
Sigortalı bir çalışanın iş kazası geçirmesi halinde Sosyal Sigortalar Kurumu’nun sağladığı yardımların dışında kalan taleplerden işveren sorumludur. İşbu talepler, işçinin yaralanması halinde iyileşene kadar geçen sürede geçici iş göremezlik tazminatını, sürekli iş görmezlik halinde ise sakatlığından kaynaklı çalışma gücü ve kazanç kayıplarını, yine kaza nedeniyle gerçekleştirilen tedavi giderlerini ve sayılmayan tüm maddi - manevi tazminatını kapsamaktadır.
İş kazası nedeniyle, sigortalı işçi ya da işçinin vefat etmiş olduğu hallerde yakınları tarafından açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında işverenin ikametgâhı veya kazanın gerçekleştiği yer mahkemesi yetkili olmakla birlikte görevli mahkeme ise İş Mahkemeleri’dir. Ayrıca iş kazasından kaynaklı tazminat davaları zorunlu arabuluculuk sürecine tabi olmamakla birlikte tarafların istemlerine göre ihtiyari arabuluculuk süreci yürütülebilmektedir.
İş Kazasından Kaynaklanan Tazminatlar, İşveren Sorumluluk Sigortası (İşveren Mali Sorumluluk Sigortası) Sigortası İle Güvence Altına Alınabilir mi?
İşveren sorumluluk sigortası, işyerinde meydana gelebilecek iş kazaları sonucunda sigortalı çalışanın doğabilecek zararlarının tazminine karşı işvereni koruyan bir sigorta türüdür. İşveren mali sorumluluk sigortası isteğe bağlı bir sigorta türü olmakla birlikte amaç hukuki sorumlulukları nedeniyle işvereni güvence altına almaktır. Bu sigorta bir üst başlıkta da ayrıntılı olarak izah edildiği üzere iş kazası geçiren sigortalı çalışanın kendisi ya da hak sahipleri tarafından talep edebileceği maddi ve manevi tazminat taleplerini kapsamaktadır. Bunun yanı sıra Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından iş kazası dolayısıyla işverene karşı açılabilecek rücu davalarını da kapsamakta olup ödenecek tutar poliçede belirtilen teminat limiti kadar olacaktır.
İşveren sorumluluk sigortası teminatları isteğe bağlı olarak; işveren tarafından sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak getirilip götürülmeleri sırasında yaşanan iş kazaları, işverenin görevlendirmesi ile başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmadan geçen zamanlarda yaşanan iş kazaları ve Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında yaşanan iş kazaları için ek teminatlar düzenlenerek sigorta teminatı kapsamına dahil edilebilmektedir.
Kaza Sigortası Nedir? Neleri Kapsar?
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Kaza Sigortası” başlıklı 1507. Maddesinde; “(1) Kaza sigortası, belli bir prim karşılığında, sigortalının uğrayacağı kaza sonucu ölüm, geçici veya sürekli engellilik ya da işgöremezlik hâlleri için sigorta teminatı sağlar. Ölüm, ani olarak veya kaza tarihinden itibaren en çok bir yıl içinde gerçekleşmiş ise sigorta bedeli sigorta ettirene yahut onun tarafından belirlenmiş kişiye; geçici ve sürekli engellilik veya işgöremezlik hâllerinde ise sigortalıya ödenir. (1) (2) Geçici olarak çalışma gücünden mahrum kalan sigortalıya, poliçede yazılı süre ile sınırlı olmak üzere, mahrumiyetin devam ettiği süre için günlük hesabıyla tazminat verilir.” hükmüne amir olup kaza sigortası açık bir şekilde düzenlenmiştir.
Kaza sigortası işveren tarafından yaptırılabileceği gibi çalışan tarafından da yaptırılabilmektedir. İş kazası geçiren sigortalı çalışan tarafından kaza sigortası yaptırılması halinde, işçinin ya da hak sahiplerinin zararları sigorta kapsamında ödenmektedir. Ancak işçi ya da hak sahipleri sigorta şirketinden zararının tamamını tazmin etse dahi bu durum iş kazasıdan dolayı işverenin hukuki sorumluluğunu sona erdirmemektedir. Anılan sigorta iş kazası geçiren işçi tarafından kendi isteğiyle primleri ödemek suretiyle işverenden bağımsız olarak yapılmıştır. İşbu nedenle iş kazası tazminatları için işverene karşı dava açılabileceği gibi işveren aleyhine hükmedilen tazminat tutarından sigorta şirketi tarafından ödenen bedeller mahsup edilemeyecektir.
Kaza sigortasının işveren tarafından yaptırılmış olması halinde ise, iş kazası sonucunda doğacak tazminatların sigorta şirketi tarafından karşılanması halinde işçi ya da hak sahiplerinin işverene karşı açmış olduğu iş kazası tazminatı davası sonucunda işveren aleyhine hükmedilen tazminat sigorta şirketi tarafından ödenen bedelden mahsup edilecektir.
İşverenlerce bir üst başlıkta izah edildiği üzere sorumluluk sigortası yaptırılabilmekle birlikte sigorta priminin daha düşük olması ve ödeme süresinin daha kısa sürmesi gibi sebeplerle kaza sigortası yaptırdığı durumlarda söz konusudur. İşveren tarafından yapılan kaza sigortaları da uygulamada karşımıza grup kaza sigortası olarak çıkmaktadır.
Yukarıda verilen bilgiler hukuki okur yazarlığı artırmak amacıyla genel nitelikte verilmiş olup hukuki yollara başvurmak istemeniz halinde muhakkak bu alanda uzman bir avukatla birlikte hareket etmeniz tavsiye olunur. Aşağıdaki bölümden konu ile ilgili uzman sigorta hukuku avukatı ile online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.
Comentarios