Bilindiği üzere iki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi bir araya gelerek adi ortaklık oluşturabilmekte ve bu adi ortaklık adına KDV mükellefiyeti tesis ettirebilmektedir. Yine bu adi ortaklıklık adına vergi incelemesi de başlatılabilmekte ve adi ortaklık aleyhine cezalı vergi tarhiyatı ve özel usulsüzlük cezası kesilmesi söz konusu olabilmektedir.
Danıştayın 02.02.2022 tarihli kararında, KDV mükellefi olan adi ortaklıklarda, ortaklığın tüzel kişiliği olmadığından vergi borcunun mükelleflerinin ortaklar olduğu belirtilmiştir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu uyarınca düzenlenecek olan ihbarnamenin ortaklardan herhangi biri adına düzenlenmesi gerekirken adi ortaklık adına düzenlenmesi hukuka aykırı görülmüştür. Bu halde, adi ortaklık adına yapılan vergi incelemeleri sonucu, cezalı KDV tarhiyatı yapılması söz konusu olursa düzenlenecek ihbarnamelerin adi ortaklık adına değil ortaklar adına düzenlenmesi gerekmektedir. Aksi halde düzenlenecek ihbarnamelere karşı dava açılması halinde ihbarnameler ilgili Danıştay kararı doğrultusunda iptal edilecektir.
Kararın künyesi ile tam metni aşağıda dikkatinize sunulmuştur.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/2503
Karar No : 2022/337
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Ortaklığı
VEKİLLERİ : Av. ..., Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı ortaklık adına, defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediğinden bahisle katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle 2012 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için re’sen salınan üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun kapsamında matrah artırım talebi dava konusu inceleme raporu ve tarhiyatlar üzerinde bir etki doğurmayacağı, Mahkemelerinin ... tarihli ara kararına davalı idarece verilen cevap yazısı ve eklerinden, defter ve belge ibraz yazısının davacıya tebliğ edildiği, incelemeye başlama tutanağının davacı tarafından imzalanmasına rağmen, herhangi bir ek süre talebinde bulunulmadığı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 13. maddesinde belirtilen mücbir sebeplerden herhangi biri belirtilmeksizin defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmediği anlaşıldığından yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Vergi incelemesinin hukuka uygun bir şekilde yürütülmediği, idarenin kötü işleyişinin de mücbir sebep hali olacağı, nitekim vergi inceleme elemanı ile tarafları arasında ileri bir tarihte defter ve belgelerin ibrazının sağlanacağı yönünde mutabakata varılmasına rağmen, incelemenin daha sonra başka iki müfettişe verilmesinden dolayı defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmediği, haber verilmeksizin haklarında vergi inceleme raporu tanzim edildiği, inceleme aşamasında görev yapan iki müfettişin yazılı beyanlarının da bu hususu doğruladığı, gizleme fiili nedeniyle yargılandıkları davada ... Asliye Ceza Mahkemesince beraat kararı verildiği, bu kararın istinaf aşamasında onandığı, defter ve belgelerin ibraz edilebileceği, 6736 sayılı Kanun kapsamında matrah artırımında bulundukları ancak bu durumun dikkate alınmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı ortaklık adına defter ve belgelerini ibraz etmediğinden bahisle katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle 2012 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için re'sen üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi salındığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 520. maddesinde şirketlerin iki veya daha fazla kişilerin mallarını ve emeklerini, belli iş yapmak için bir akitle birleştirmeleri olduğu, ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin mümeyyiz vasıflarını haiz değil ise adi şirket sayılacağı, 525. maddesinde akit veya karar ile münhasıran ortak ve ortaklara veya üçüncü bir şahsa kati surette bırakılmış olmadıkça şirket muamelelerinin idaresinin bütün ortaklara ait olduğu, şirketin idaresi ortaklardan tamamına veya birkaçına bırakılmışsa bunlardan her birinin diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabileceği, 534. maddesinde de, aksi mukavelede belirtilmedikçe, şirketlerin birlikte yahut bir mümessil vasıtasıyla üçüncü şahıslara karşı yaptıkları işlemlerden müteselsilen sorumlu oldukları hükme bağlanmış, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 620, 625 ve 637. maddelerinde de benzer düzenlemelere yer verilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 44. maddesinde, katma değer vergisinin, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzel kişiler adına tarh olunacağı, şu kadar ki adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere ortaklardan herhangi birinin katma değer vergisine muhatap olacağı düzenlenmiştir.
Anılan Kanun maddesinin gerekçesinde, "Tasarının bu maddesine göre katma değer vergisi, esas itibariyle, bu vergiyle mükellef gerçek ve tüzel kişiler adına tarh edilecektir. Ancak bu genel kuralın uygulanmasına imkan görülmeyen istisnai durumlar da dikkate alınarak, bu hallerde tarhiyatın muhatabının kimler olacağı maddede iki bent halinde ayrıca belirlenmiştir. Bu maddenin düzenlenmesinde Vergi Usul Kanununun kanuni temsilci ile ilgili hükümleri de gözönüne alınmıştır." açıklamalarında bulunulmuştur.
3065 sayılı Kanun'un 44. maddesi hükmüne göre, katma değer vergisi prensip olarak vergi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler adına tarh olunacaktır. Ancak bu genel kuralın uygulanmasına imkan görülmeyen istisnai durumlarda katma değer vergisi tarhiyatının muhatabının kimler olacağı anılan maddede iki bent halinde ayrıca gösterilmiştir. Tüzel kişiliği olmayan adi ortaklıklarda mükellefiyet, bütün ortakları kapsayacak şekilde, tek bir hesap üzerinden tesis edilir. Eğer katma değer vergisi mükellefi bir adi ortaklık ise, katma değer vergisinin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri tarhiyata muhatap olacaktır. Zira, katma değer vergisinde adi ortaklık müstakil bir birim ve mükellef teşkil eder; ancak, ortaklığın ayrı tüzel kişiliği olmadığından, vergi borcuna muhatap olma ve ödeme mükellefiyeti ortaklara düşer. 3065 sayılı Kanun'un 44. maddesinde yer alan hükümle, tarhiyata muhatap olarak kimin alınacağı hususunda doğabilecek duraksamaları gidermek bakımından, ortaklardan herhangi birinin tarhiyatın muhatabı olacağı hükmü getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen düzenlemeler uyarınca 3065 sayılı Yasa gereği müteselsil sorumlu olan ortaklardan herhangi biri adına düzenlenmesi gerekirken adi ortaklık adına ihbarname düzenlenmesi anılan Kanun'un 44. maddesine uygun düşmediğinden, davayı uyuşmazlığın esasını incelemek suretiyle sonuçlandıran Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurusunun reddine dair kararın bozulması gerekmiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının BOZULMASINA,
02/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Vergi Hukuku hakkında "Sahte Fatura Suçunda Hapis Cezası Sona mı Eriyor?" ve benzeri konulardaki içeriklere ulaşmak ve Vergi Hukuku Avukatı ile online görüşme ayarlamak için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz!
Comentários