Boşanma davası genel itibariyle anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası olarak ikiye ayrılır.
1. Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir? Nasıl Dava Açılır?
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların karşılıklı olarak boşanma hususunda ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hakkında anlaşmaları halinde açılan dava boşanma davasıdır. Anlaşmalı boşanma davasını eşlerin beraberce açmaları veyahut eşlerden biri tarafından açılan davayı diğer diğer eşin kabul etmesi gerekir.
Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için eşlerin boşanmanın mali sonuçlarına ve çocukların durumuna ilişkin her konuda anlaştıkları bir protokol hazırlanması ve bu protokolün mahkemeye sunulması gerekmektedir. Hâkimin taraflarca hazırlanan protokolü uygun bulması halinde boşanma kararı verilir. Ancak hâkimin protokolde tarafların ve çocukların menfaatini gözeterek değişiklik yapma yetkisi vardır.
Anlaşmalı boşanma davası Aile Mahkemesinde açılacaktır. Boşanma davaları eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesinde veya eşlerin son 6 ayda birlikte yaşadıkları yer mahkemesinde açılabilirken anlaşmalı boşanma davasında taraflar istedikleri yerdeki Aile Mahkemesinde davayı açabilirler.
Anlaşmalı olarak boşanabilmek için tarafların en az 1 yıldır evli olmaları şarttır. Bunun dışında tek şart tarafların karşılıklı olarak her hususta anlaştığı bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmasıdır. Bu şartların bulunması halinde Aile Mahkemesi hâkimi eşlerin boşanmasına karar verecektir. Anlaşmalı boşanma davasında şartların yerine getirilmesi halinde tek celsede boşanma kararı verildiğinden kısa sürede sonuçlanmaktadır.
2. Çekişmeli Boşanma Davası Nedir? Nasıl Dava Açılır?
Tarafların boşanma konusunda anlaşamamaları ya da velayet, nafaka, tazminat gibi boşanmanın sonuçlarından herhangi birinde anlaşamamaları halinde açılacak olan dava çekişmeli boşanma davasıdır. Boşanmak isteyen taraf veya avukatı tarafından 2 nüsha halinde hazırlanan dava dilekçesine delillerinin ve kimlik fotokopisinin eklenmesi ile dava açılır.
Çekişmeli boşanma davasında Kanunda sayılan boşanma sebeplerinden birinin varlığının gösterilmesi zorunludur. Ayrıca boşanmak isteyen taraf boşanma sebebinin varlığını yargılama sırasında ispatlamak zorundadır. Davayı açan eş karşı tarafın kusurlu olduğunu da ispatlamak zorundadır. Aksi halde boşanma davası reddedilir. Bu boşanma türünde, ispat zorunluluğu nedeniyle gerek dilekçenin hazırlanması gerekse de en uygun boşanma nedeninin seçilebilmesi için muhakkak bir avukat yardımına başvurulması tavsiye edilir.
Çekişmeli boşanma davasının eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesinde veya eşlerin son 6 ayda birlikte yaşadıkları yerdeki Aile Mahkemesinde açılması gerekmektedir.
3. Hangi Sebeplerle Boşanma Davası Açılabilir?
Boşanma davası açma sebepleri Kanunda sayılmıştır. Bunlar;
Zina
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
Terk
Akıl hastalığı
Evlilik birliğinin sarsılmasıdır.
Zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış ile terk mutlak boşanma nedenleridir. Yani bu sebeplerden birinin varlığının ispatı boşanma için yeterlidir.
Suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, akıl hastalığı ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmaya karar verilebilmesi için ise evlilik birliğinin sürdürülmesinin diğer eş için çekilmez hale gelmiş olması ve evliliğinin devamının kendilerinden beklenemeyecek olması gerekmektedir. Bu durumun da ispatı şarttır.
Zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış sebepleriyle boşanma davası bu sebeplerin öğrenilmesinden itibaren 6 ay ve her durumda boşanma sebebinin meydana gelmesinden itibaren 5 yıl içinde açılması gerekmektedir. Bu sürelerin geçmesinden sonra dava açma hakkı düşmektedir. Bu boşanma sebeplerinde affeden tarafın dava hakkı yoktur.
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle açılan boşanma davası şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası olarak da bilinir. Bu sebebe dayanarak açılan boşanma davasının kabul edilebilmesi için kural olarak davacı eşin kusursuz veya daha az kusurlu olması gerekir.
Fiziksel, ekonomik veya psikolojik şiddet, aileye karşı ilgisizlik, alkol bağımlılığı, kumar alışkanlığı, hakaret, agresif ve saygısız davranışlar, cinsel sorunlar, sadakat yükümlülüğüne aykırılık şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma sebeplerine örnek olarak gösterilebilir.
4. Boşanma Davasının Maliyeti Ne Kadardır?
Boşanma davasının görülebilmesi için gerekli harç ve giderlerin Mahkemeye yatırılması gerekmektedir. Boşanma davasının maliyeti dinlenecek tanıkların sayısına, bilirkişi incelemesi gerekip gerekmediğine ve toplanacak delillere göre farklılık gösterebilir. Ancak ortalama olarak boşanma davası açma maliyetinin 2020 yılı itibariyle 350,00 TL ile 600,00 TL arasında olduğu söylenebilir.
5. Boşanma Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Anlaşmalı Boşanma Davası: Şartların sağlanması halinde tek celsede sonuçlanmaktadır. Davanın açılması akabinde Mahkemece doğrudan bir duruşma günü tayin edilmektedir. Mahkemenin iş yoğunluğuna göre duruşma günü değişiklik gösterse de genel itibariyle anlaşmalı boşanma davaları 1,5 ile 4 ay arası bir sürede sonuçlanmaktadır.
Çekişmeli Boşanma Davası: Mahkemenin iş yükü, tebligat yapılma durumu, toplanacak deliller, dinlenecek tanık sayısı, bilirkişi incelemesi yapılıp yapılmayacağı gibi hususlara göre çekişmeli boşanma davasının süresi değişiklik göstermekte olduğundan kesin bir süre belirtmek mümkün değildir. Ancak ortalama olarak çekişmeli boşanma davasının 3-4 celsede sonuçlanması mümkündür. Tebligat yapılması, davalının cevap vermesi için gereken süreler de hesaba katıldığında ortalama olarak çekişmeli boşanma davalarının 1 ile 3 yıl arasında sonuçlandığı görülmektedir.
6. Boşanma Davasının Sonuçları Nelerdir?
Kadının Soyadı: Boşanma halinde kadın evlenmeden önceki soyadını alır. Evlenmeden önce dul olan kadın hâkim kararı ile bekarlık soyadını alabilir. Kadının boşandığı eşinin soyadını kullanmakta bir menfaati varsa ve bu durumun eşine zarar vermeyeceği ispatlanırsa boşandığı eşin soyadını kullanabilir.
Yeniden Evlenme: Boşanmanın kesinleşmesi ile erkek hemen, kadın ise 300 günlük yasal bekleme süresinden sonra evlenebilir. 300 gün beklemek istemeyen kadın sürenin kaldırılmasını hâkimden isteyebilir.
Yoksulluk Nafakası: Talep edilmesi halinde hâkim boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan tarafın geçimini sağlayabilmesi için diğer tarafın mali gücü ile orantılı bir miktarda nafaka ödemesine hükmeder. Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz. Ancak nafakaya hükmedilmesi için nafaka talep eden tarafın kusurunun daha ağır olmaması gerekir.
Maddi ve Manevi Tazminat: Boşanma nedeniyle mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen eş kusursuz veya daha az kusurlu ise kusurlu taraftan maddi tazminat isteyebilir. Ayrıca boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden herhangi bir kişilik hakkı zedelenen taraf, kusurlu eşten uygun bir miktar manevi tazminat talep edebilir.
Çocukların Velayeti ve Nafakası: Çocukların velayeti, çocuklarla kişisel ve mali ilişki konusunda eşler bir anlaşma düzenleyebilirler. Ancak bir anlaşma bulunmaması halinde bu hususlara hâkim tarafından karar verilecektir. Velayetin kime verileceği konusunda çocuğun menfaatleri göz önüne alınır. Anne ve babanın anlaşma yapması halinde dahi hâkim çocuğun yüksek menfaatini göz önüne alarak bir karar verecektir. Çocuğun menfaatleri hâkim tarafından, çocuğun cinsiyeti, yaşı, huyları, anne ve babanın karakterleri, yaşam tarzları, ekonomik durumları, ahlaki durumları, çevreleri gibi hususlar göz önüne alınarak değerlendirilir. Hâkim tarafından velayetin verilmediği ebeveynin çocuk ile kuracağı kişisel ilişkinin kapsamı da belirlenecektir. Ayrıca çocuğa ödenecek iştirak nafakası da belirlenecektir. Boşanma davası süresince çocukların bakım masrafları için çocuğun yanında kaldığı eşe tedbir nafakası verilirken, boşanma kararının kesinleşmesiyle çocuğun bakım masrafları için velayet hakkı kendisine verilen eşe diğer eş tarafından iştirak nafakası verilir.
Malların Paylaşımı: Taraflar başka bir mal rejimi kararlaştırmadılar ise yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimidir. Boşanma kararı verilmesi halinde eşlerin tabi olduğu mal rejimine göre mallar tasfiye edilecektir.
7. Boşanma Davasında Avukat Tutmak Neden Önemlidir?
Davaların avukatla takibi Türk Hukukunda zorunlu değildir. Ancak hem çekişmeli boşanma davasının hem de anlaşmalı boşanma davasının alanında uzman bir avukatla takip edilmesi oldukça önemlidir.
Anlaşmalı boşanma davalarında en önemli husus anlaşmalı boşanma protokolüdür. Bu protokolde varsa müşterek çocukların velayeti, eşlerin birbirlerinden nafaka talepleri, çocuklar için ödenecek iştirak nafakası miktarları, malların paylaşımı, maddi ve manevi tazminat talepleri, ev ve ziynet eşyalarının paylaşımı gibi birçok konunun belirlenmesi gerekmektedir. Gerek sahip olunan hakların bilinmesi gerek protokolün usulüne uygun bir şekilde eksiksiz olarak hazırlanması, sonrasında davanın açılarak duruşma gününün alınması ve diğer tüm işlemlerin yürütülmesi için anlaşmalı boşanma konusunda uzman bir avukatın yardımı oldukça önemlidir.
Çekişmeli boşanma davaları ise çok daha meşakkatli ve uzun zaman alan bir süreçtir. Dayanılacak boşanma sebebinin belirlenmesi, nafaka ve maddi manevi tazminat miktarının belirlenmesi, buna uygun olarak dava dilekçesinin hazırlanması, boşanma sebebinin veya karşı tarafın kusurunun ispatı, tanıkların dinletilmesi, duruşmaların takibi gibi süreçlerin bir bütün olarak yürütülebilmesi uzman bir avukat aracılığıyla mümkün olabilir.
Detaylı bilgi almak için, online avukat danışma hizmeti kapsamında yazının sahibi uzman avukatımıza aşağıda bulunan buton aracılığıyla sorunuzu sorabilirsiniz.
Comments