DOLMUŞ – TAKSİ ŞOFÖRLERİNİN İŞTEN ÇIKMASI VEYA ÇIKARILMASI DURUMUNDA HAKLARI NELERDİR?
Ülkemizde kendisine ait taksi ya da dolmuşu olmayıp, başkalarına ait taksi ve dolmuşlarda çalışan şoförlerin, işverenlerce sigortasının yatırılmadığına, bu şoförlerin işten ayrıldıktan sonra işçi alacaklarının ödenmediğine şahit olmaktayız. Peki durumda bu kişilerin hakları nelerdir?
Bu soruya cevap verebilmek için öncelikle işçi tanımını yapmak gerekmektedir. Ülkemizde işçi haklarının ve yükümlülüklerinin düzenlendiği temel kanun 4857 sayılı İş Kanunudur. İlgili kanununa göre işçi tanımı; işçi, ücret karşılığında işverene bağımlı olarak belirli bir süre veya sürekli olarak iş görmeyi üstlenen kişidir. Bu tanımda yola çıkarak başkalarına ait taksi, dolmuş gibi çalışan şoförlerin işçi olduğunu kabul etmek gerekir.
Bu soruya cevap verdikten sonra karşımıza iki ayrım çıkmaktadır. Esnaf sayılacak bir taksi veya dolmuşta çalışan şoför ve iş kanuna tabi olan bir şoför.2005 yılından bu yana artık her taksici, dolmuşçu esnaf değildir. Ancak, esnaf kapsamında kalan taksi sahibinin yanında çalışan taksi şoförünün işçilik, diğer işçilere göre oldukça kısıtlıdır. Şöyle ki; taksi esnafı ve iki de şoförün çalıştığı bir taksi esnafı işyerinde, şoförler İş Kanunu kapsamında sayılmayacaklardır. Böyle olunca da iş sözleşmeleri sona ererken kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin parası gibi hakları olmayacaktır. İş Kanunun sadece ücrete ilişkin birkaç maddesinin koruması altında olacaklardır. Belirtelim ki, varsa alacaklarını İş Kanunu hükümleri çerçevesinde değil de Borçlar Kanunu’na göre takip edeceklerdir.
Esnaf Sayılan ve İş Kanuna Tabi Olmayan Bir İşçinin Hakları Nelerdir?
Esnaf sayılacak bir takside çalışan işçinin diğer işçiler kadar fazla hakkı olmamakla beraber bu işçilerin de birçok hakkı mevcuttur. Bunlardan birisi hizmet sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işveren tarafından, işçiye fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemekle yükümlü olduğu kötü niyet tazminatıdır
Nasıl ki; İş Kanunu’nda işveren işçiyi haksız yere işten çıkarırsa kıdem tazminatı ödemek zorunda ise, Borçlar Kanunu’nda da haklı sebep olmaksızın işçiyi işten çıkaran işveren, fesihte kötü niyetli ise ihbar sürtesinin 3 katı tutarında tazminatı ödemekle yükümlü kılınmıştır.
Bundan başka ise işverence haksız yere işçi işten çıkarılırsa, 6 aylık maaşı geçmeyecek bir tazminatın işçiye ödenmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak; İş Kanunu’na tabi olmayan işçilerin de tazminat hakları vardır. İsmi kıdem tazminatı olmasa da miktar olarak ona yakın ve hatta bazen fazla tazminat hakkı da doğmaktadır. Bu yazıda değinemediğimiz daha birçok hususa da yeri geldikçe değinmeye çalışacağız. Tavsiyemiz, İş Kanunu’na tabi olmadığınız için hiçbir hakkınız olmadığını düşünmemeniz. Mutlak iş Hukuku’nda uzman bir hukukçuya danışarak haklarınızı öğrenin.
İş Kanunu’na Tabi Olan Şoförlerin Hakları Nelerdir?
İş kanuna tabi olan bir takside çalışan işçi diğer işçilerin yararlandığı gibi kıdem tazminat, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, ulusal gün ve bayram tatillerinde çalışma ücreti gibi birçok alacak kalemi talep edebilecektir. Bu alacakların ve tazminatların şartları olup şartların sağlanması durumunda bu alacak kalemleri talep edebilirsiniz.
Hukuki sürecin daha sağlıklı yürümesi için ve herhangi bir hak kaybı yaşamamak için bir avukatla çalışmanız sizin için faydalı olacaktır.
Detaylı bilgi almak için, online avukat danışma hizmeti kapsamında yazının sahibi uzman avukatımıza aşağıda bulunan buton aracılığıyla sorunuzu sorabilirsiniz.
Comments