2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 36'ya göre araç kullanmak için sürücü belgesine (ehliyet) sahip olmak gerekmektedir. Aksi takdirde ehliyetsiz araç kullananlar hakkında trafik görevlileri idari para cezası uygulayacaktır. 2023 yılı için ehliyetsiz araba kullanmanın cezası 8190 TL'dir. Ayrıca ehliyetsiz bir şekilde kendi aracını kullanmasına izin veren araç sahipleri de 8190 TL idari para cezası alacaktır.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası Nedir?
Türk hukukuna göre ehliyet sahibi olabilmek için belirli yaşı geçmiş olmak ve ehliyet sınavlarını geçmek gerekmektedir. Dolayısıyla motorlu araç kullanabilmek için bu şartları taşımak şarttır. Aksi takdirde bu kuralı ihlal edenler hakkında idari para cezası uygulanması gerekir. Bu nedenle belirli yaş altında motorlu araç kullananlar ve ehliyetsiz araç kullananlar söz konusu cezaya tabi olacaklardır.
Sürücü belgesiz araç kullanma cezası 2023 yılı için 8190 TL'dir. Aynı şekilde ehliyet sahibi olmayan kişilere aracını kullanmasına izin veren kişiler de aynı cezayı alacaklardır. Ancak araç sahibinin bilgisi olmadan aracının ehliyetsiz bir şekilde kullanılması durumunda bu cezanın verilmesi hukuka aykırı olacaktır. Söz konusu cezanın tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi halinde yüzde 25 indirim uygulanabilecektir. Sonuç olarak bu ceza 6142,5 TL'ye kadar düşebilecektir.
Ayrıca Kabahatler Kanunu madde 11/1 gereği on beş yaşını doldurmamış kişiler idari para cezası almayacaktır. Bu sebeple ehliyetsizlik cezası olarak bilinen bu cezanın 15 yaş altındaki kişilere verilmesi hukuken mümkün değildir.
2. Kez Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası
Karayolları Trafik Kanunu'na göre ikinci kez sürücü belgesi olmadan araç kullanan kişi aynı cezayı alacaktır. Zira trafik hukukuna göre ikinci kez ehliyetsiz araba kullanma cezasının daha fazla olduğu şekilde bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu itibarla ikinci kez sürücü belgesi olmadan araç kullanan kişi 8190 TL para cezası alacaktır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 36'ya göre aşağıda belirtilen kişilere ehliyetsiz motor sürme cezası verilmelidir;
a)Sürücü belgesi bulunmayanlar,
b)Yetkililer tarafından sürücü belgesi geçici olarak ya da tedbiren geri alınan kişiler c) Sürücü belgesi iptal edilen kişiler şeklindedir.
3. Kez Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası
Türk Hukukuna göre üçüncü kez sürücü belgesi olmadan araç kullanan kişinin aynı cezayı alması gerekmektedir. Zira trafik hukukuna göre üçüncü kez ehliyetsiz araba kullanma cezasının daha fazla olduğu şekilde bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu itibarla üçüncü kez sürücü belgesi olmadan araç kullanan kişi 8190 TL para cezası alacaktır.
Bununla beraber trafik görevlileri ehliyetsiz araç kullanma nedeni ile idari para cezası verdikten sonra söz konusu araç sahibine veya ehliyetli bir kişiye teslim etmelidir. Aksi durumda trafik görevlileri aracı muhafaza etmelidir.
18 Yaş Altı Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası
Trafik hukuku düzenlemelerine göre belirli şartları taşıyan kişilerin araba kullanmak için sürücü belgesi alması mümkündür. Bu şartlardan bir tanesi de araba kullanmak için sürücü belgesi almak isteyen kişinin 18 yaşını geçmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 18 yaş altında araba kullanmak kanunen yasaktır. Bununla beraber 18 yaş altında araç kullanan kişi idari para cezası alacaktır. 18 Yaş Altı ehliyetsiz araba kullanma cezası 8190 TL'dir.
Ayrıca sürücü belgesi alabilmenin diğer şartları ise şunlardır;
İlkokul mezunu olmak, bu nedenle ilkokul mezunu olmayanlar sürücü belgesi alamayacaktır.
Sağlık şartlarını taşımak,
Sürücü kurslarında gerekli teorik ve uygulamalı eğitimi tamamlamak,
Sürücü belgesi sınavlarını geçmiş olmak,
Kanunda sayılan suçlar nedeni ile hüküm giymemiş olmak şeklindedir.
Ehliyetsiz Kazaya Karışma Cezası
Ehliyetsiz bir şekilde kazaya karışan kişi ehliyetsiz araba kullanmanın cezası alacaktır. Bunun haricinde söz konusu kişi başka bir ceza almayacaktır. Ancak bahse konu kişi kaza sırasında ceza gerektiren bir fiil işlemesi halinde başka bir ceza alabilecektir.
Bununla beraber trafik kazalarında sürücü belgesi sahibi olmamak tek başına kusur oluşturmayacaktır. Dolayısıyla trafik kazasındaki kusur durumu tarafların fiillerine göre belirlenmesi zorunludur. Sonuç olarak ehliyetsiz bir şekilde trafik kazası karışan kişi doğrudan tazminat sorumluluğu doğmayacaktır. Bu nedenle bu kişi kendiliğinden maddi ve manevi tazminat ödeme sorumluluğu olmayacaktır.
Ancak ehliyetsiz araç kullanan kişi trafik kazasında kusurlu ise maddi ve manevi tazminat ödemek zorunda kalabilecektir. Fakat bu sorumluluk ehliyetsiz araç kullanmaktan bağımsız olarak ortaya çıkacaktır.
Alkollü ve Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası
Karayolları Trafik Kanunu’da belirtilen promil sınırını aşacak şekilde alkollü araç kullanmak yasaktır. Bu hususi araçlarda 0.50 promildir. Ticari araçlarda ise 0.20 promildir. Söz konusu sınırların aşacak şekilde alkollü araç kullanan kişiler idari para cezası alacaktır. Bunula beraber kanunda belirtilen şartların oluşması halinde alkollü araç kullanan kişi hapis cezası alacaktır.
Hem alkollü hem de ehliyetsiz araç kullanan kişiler her iki fiil için ayrı ayrı trafik cezası alacaklardır. Buna göre alkollü araç kullanan kişi 4064 TL para cezası alacaktır. Bununla beraber trafik görevlileri alkollü araç kullanan kişinin sürücü belgesini ilk seferde 6 ay geri alacaktır. İkinci kez alkollü araç kullanan kişiler 5.096 TL idari para cezası alacak ve trafik görevlileri 2 yıl süre ile ehliyeti geri alacaktır.
Üçüncü defa ve sonraki defalarda alkollü araç kullanan kişiler 8.190 TL idari para cezası alacak ve trafik görevlileri 5 yıl süre ile ehliyeti geri alacaktır. Son olarak 1.00 promil üstünde alkollü araba kullanan kişi Türk Ceza Kanunu madde 179 (trafik güvenliğini tehlikeye sokmak) kapsamında adli soruşturma geçirecektir. 1.00 promil üzerinde alkollü çıkan sürücü üç aydan iki yıla kadar hapis cezası alacaktır.
Ayrıca alkollü araç kullanan kişinin ehliyeti yoksa 8190 TL para cezası alacaktır. Alkollü araç kullanan kişinin sürücü belgesi geri alınmışsa, bu durumda da trafik görevlileri ayrıca ehliyetsiz araba kullanma cezası verecektir. Bu durumda alkollü araç kullanan kişinin para cezası artacaktır. Söz konusu ceza 2023 yılı için 8190 TL olacaktır.
Son olarak, alkollü araç kullanmak bir trafik kusuru olması nedeni ile tazminat sorumluluğu da ortaya çıkabilecektir. Bu nedenle alkollü araç kullanan kişiler ayrıca bedeni ve araç hasarları için maddi ve manevi tazminat ödemek zorunda kalabilecektir. Sigorta şirketlerinin söz konusu tazminatı ödemiş olsa bile alkollü araç kullanan kişiden bu tazminatı rücu etmesi yani geri alması mümkün olabilecektir.
Ehliyetsiz Motor Kullanma Cezası
Ehliyetsiz motorsiklet kullanma cezası 2023 yılı için 8190 TL'dir. Söz konusu ceza 15 gün içerisinde ödenmesi halinde yüzde 25 indirim uygulanmak suretiyle 6142,5 TL'ye inecektir. Ayrıca motosiklet sahibi de motorunun ehliyetsiz olarak kullanılmasına izin verirse aynı cezayı alacaktır.
Karayolları Trafik Yönetmeliği kapsamında motosikletler A, A1 ve A2 olarak üç sınıfta incelenmektedir. A sınıfı motosiklet kullanabilmek için 20, A1 sınıfı motosiklet kullanabilmek için 16, A2 sınıfı motosiklet kullanabilmek için 18 yaşını doldurmak gerekmektedir. Dolayısıyla söz konusu yaşların altında motosiklet kullanan kişiler 8190 TL idari para cezası alacaktır.
Aşağıdaki bölümden ehliyetsiz araç kullanma ve ceza hukuku ile ilgili uzman ceza hukuku avukatı ile online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.
Comments