Evlilik nedeniyle işten ayrılma, kadın işçinin evlenmesini gerekçe göstererek işten ayrılması ve bu nedenle kıdem tazminatına hak kazanmasıdır. Söz konusu kıdem tazminatı evlilik tazminatı olarak isimlendirilmektedir. 1475 sayılı İş Kanunu madde 14'e göre erkek işçilerin evlilik tazminatı alması mümkün değildir. Bu nedenle evlilik tazminatı kadın işçinin işverenden aldığı kıdem tazminatıdır.
Evlilik Tazminatı Şartları Nelerdir
Evlilik tazminatı şartları 1475 sayılı eski İş Kanununun halen yürürlükte olan 14. maddesinde düzenlenmektedir. Buna göre evlilik tazminatı şartları şu şekildedir;
İşçinin bir yıl çalışmış olması gerekir. Dolayısıyla işçi bir yıllık kıdemi dolduramazsa evlilik tazminatına hak kazanamayacaktır.
İş sözleşmesi kıdem tazminatına engel olmayacak nedenlerle sona ermiş olmamalıdır. Ayrıca iş sözleşmesi evlilik nedeni ile sona ermiş olmalıdır.
İş sözleşmesini evlilik nedeni ile sona erdiren işçi kadın olmalıdır. Erkek işçilerin evlilik nedeni ile fesih ve evlilik tazminatı hakkı bulunmamaktadır.
Kadın işçi evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde evlilik nedeni ile iş sözleşmesini sona erdirmelidir. Bu sebeple iş sözleşmesi sona ermeden kadın işçinin evlilik tazminatı alması mümkün değildir.
Yargıtay iş sözleşmesini "ailevi nedenlerle” fesheden ve bir yıl içinde evlenmiş olan kadın işçiye evlilik tazminatı ödenmesine hükmetmiştir. Yüksek Mahkeme evliliğin de ailevi nedenlerden olduğunu belirterek kadın işçinin işten ayrılmasını evlilik nedeniyle işten ayrılma olarak kabul etmiştir. ((Kapatılan) Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2015/18326 E. , 2015/21063 K.)
Erkekler Evlilik Tazminatı Alabilir Mi?
1475 sayılı İş Kanunu md.14'e göre erkek işçilerin kıdem tazminatı alması mümkün değildir. Çalışma hayatının evlilikle birlikte sağlıklı bir şekilde yürütülemeyeceği, kadının ailevi görevleri ve ailenin korunması gibi gerekçelerle Kanun koyucu kadın işçilerin için evlilik nedeniyle iş sözleşmesi feshetme ve evlilik tazminatı alma hakkı tanımıştır.
Kadın işçinin evlilikten önce evlilik tazminatı alması mümkün değildir. Somut olayda, davacı henüz resmi evlilik işlemi yapılmadan evlilik nedeni ile iş sözleşmesini feshetmiştir. 1475 sayılı İş Kanunu madde 14 hükmü açıktır. Bu sebeple kadın işçinin kıdem tazminatı alma hakkı bulunmamaktadır. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2011/28288 E. , 2013/23400 K.)
Evlilik Tazminatı İhbar Süresi
Yargıtay içtihatlarına göre evlilik tazminatı ihbar süresi bulunmamaktadır. Dolayısıyla kadın işçinin evlilik nedeni ile işten ayrıldıktan sonra ihbar tazminatı ödeme ve ihbar süresi boyunca çalışma borcu olmayacaktır. Söz konusu fesih ve evlilik tazminatı hakkının doğması için resmi evliliğin yapılması gerekmektedir. Böylece kadın işçinin, evlilik öncesinde evlilik nedeni ile iş sözleşmesini feshetmesi mümkün değildir. Kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılma sonucu yeniden çalışma gerekleri ortaya çıkmış olabilir. Bu nedenle kadın işçinin evlilik nedeni ile iş sözleşmesini feshettikten sonra başka bir işte çalışması mümkündür. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2011/20789 E. , 2013/19362 K.)
Evlilik Tazminatı Almak İçin Gerekli Evraklar
Evlilik tazminatı evrakları; kısacası evlilik cüzdanı fotokopisi ve evlilik nedeni ile istifa dilekçesidir. Evlenme nedeni ile işten ayrılan kadın işçi, işverene evlendiğini belgeleyen evlilik cüzdanını sunmalıdır. Kanımızca kadın işçinin evliliğini belgeleyen nüfus kayıt örneği gibi başka belgeleri sunması da geçerli olacaktır. Bununla beraber kadın işçi iş sözleşmesini evlilik nedeni ile feshettiğini yazılı olarak ifade eden istifa dilekçesini işverene ibraz etmelidir. Bu belgelerin işverene sunulmasının ardından işveren evlilik tazminatını ödemelidir. Evlilik tazminatı olarak işveren her yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı ödeyecektir.
Kadın işçi, evlilik haricindeki başka nedenlerle istifa etmesi halinde evlilik tazminatına hak kazanamayacaktır. Evlilik tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra kadın işçinin evlilik nedeni ile fesih hakkı bulunmamaktadır. Bu sebeple kadın işçi evlilik tazminatına da hak kazanamayacaktır. Dolayısıyla işçi evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde evlilik nedeni ile iş sözleşmesini feshetmelidir.
Yargıtay içtihatlarına göre iş sözleşmesi fesheden taraf haklı bir nedene dayansa bile ihbar tazminatı alamayacaktır. Bu nedenle Kadın işçi her ne kadar evlilik nedeni ile iş sözleşmesini feshetse bile evlilik ihbar tazminatı alamayacaktır. Aynı şekilde işverenin de evlilik ihbar tazminatı alması mümkün değildir. (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2015/6271 E. , 2016/12800 K.)
Evlilik ve kıdem tazminatı gibi işçilik alacakları uzmanlık gerektiren bir alandır. Bu sebeple iş uyuşmazlıkları ile ilgili mutlaka uzman avukat desteğinden faydalanmak elzemdir.
"İhbar Tazminatı Hangi Durumlarda Alınır?" yazımızı okumayı unutmayın!
Konu ile ilgili uzman iş hukuku avukatı ile görüşmek için aşağıdaki bölümden online görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.