Hizmet Tespiti Davası Nedir?
Hizmet tespiti davası, sigortalı bir çalışanın, çalıştığı dönemde sigorta primlerinin işveren tarafından eksik yatırılması veya hiç yatırılmaması durumunda açılan bir dava türüdür. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 86. maddesi ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışanların sigorta bildirimlerinin eksiksiz yapılması zorunludur. Ancak bazı durumlarda işverenler, sigorta primlerini eksik gösterebilir veya hiç bildirmeyebilir. Bu durumda çalışan, sigortasız geçen günlerini ya da eksik yatırılan primlerini kanıtlayarak hizmet tespiti davası açabilir.
Bu dava, işçinin sosyal güvenlik haklarını güvence altına almak ve gelecekte emeklilik, sağlık sigortası gibi haklardan eksiksiz yararlanabilmesini sağlamak amacıyla büyük önem taşır. Hizmet tespiti davası açılarak, çalışanın fiili hizmet süreleri geriye dönük olarak tespit edilir ve SGK kayıtlarına işlenir.
Hizmet Tespiti Davası - İş Hukuku Avukatı
Hizmet Tespiti Davası ile ilgili sorularınızı İş Hukuku Avukatımızla birebir görüşme yaparak sorabilirsiniz. İş Hukuku Avukatımızla telefon görüşmesi oluşturmak için tıklayın.
İş Hukuku Avukatımızla Hizmet Tespiti Davası konusunu görüşmek için aşağıdaki bölümden Online Avukat Görüşme Randevusu oluşturabilirsiniz.
Hizmet Tespiti Davası Hangi Hallerde Açılır?
Hizmet tespiti davası, işçinin sigorta primlerinin eksik yatırılması veya hiç yatırılmaması hallerinde açılabilir. Davanın açılabileceği başlıca durumlar şu şekildedir:
Sigortasız Çalıştırılma: İşçinin, işveren tarafından tamamen sigortasız çalıştırıldığı durumlarda hizmet tespiti davası açılabilir. Örneğin, bir işçi 3 yıl boyunca bir işyerinde sigortasız çalıştırılmışsa bu döneme ait sigorta primlerinin yatırılmasını talep edebilir.
Eksik Prim Bildirimi: İşverenin işçinin çalıştığı gün sayısını veya maaşını eksik göstermesi de hizmet tespiti davasına konu olabilir. Örneğin, işçi tam zamanlı çalışıyor fakat işveren, yarı zamanlı çalışıyor gibi SGK’ya bildirim yapıyorsa bu durumda işçi hizmet tespiti davası açabilir.
Fiili Hizmet Süresinin Gizlenmesi: Bazı işverenler, işçinin fiilen çalıştığı günleri bildirmeyebilir veya belirli dönemleri SGK’ya eksik bildirebilir. İşçi, bu eksik bildirilen dönemlerin düzeltilmesi için dava açabilir.
Bu gibi hallerde çalışanlar, işten ayrıldıktan itibaren 5 yıl içinde hizmet tespiti davası açma hakkına sahiptir. Bu süre, hak düşürücü süre olarak kabul edilmektedir.
Hizmet Tespiti İsteyen İşçinin Hakları Nelerdir?
Hizmet tespiti davası açan işçinin temel amacı, eksik yatırılan veya hiç yatırılmayan sigorta primlerini tespit ettirmektir. Bu davayı açan işçi, aşağıdaki haklara sahip olur:
Sigorta Günlerinin Tespiti: İşçi, sigortasız çalıştığı dönemin tespiti ve bu günlerin SGK’ya bildirilmesini talep eder. Bu talep, işçinin emeklilik ve diğer sosyal güvenlik haklarını doğrudan etkiler.
Eksik Primlerin Tamamlanması: İşçi, eksik bildirilen primlerin tamamlanmasını sağlayarak, sigorta primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırılmasını talep edebilir. İşveren bu durumda eksik primleri geriye dönük olarak ödemek zorunda kalır.
Emeklilik Hakkı: Hizmet tespiti davası sayesinde işçi, eksik günler ve primlerin tamamlanması ile emeklilik sürecini hızlandırabilir. Özellikle sigorta primlerinin gerçek gün ve ücret üzerinden yatırılması, işçinin emekliliğini daha erken bir tarihe çekebilir.
Tazminat Hakkı: İşçinin sigortasız çalıştırılması durumunda, işverenin işçiye tazminat ödeme yükümlülüğü de doğabilir. Bu durum, işçinin çalışma süresi ve iş sözleşmesi türüne göre değişiklik gösterebilir.
Sigortasız Çalışıyorum, Hizmet Tespiti Davası Açabilir Miyim?
Sigortasız çalıştırılan işçilerin en temel haklarından biri, hizmet tespiti davası açmaktır. İşçi, sigortasız çalıştırıldığı süre boyunca SGK’ya bildirim yapılmadığını ispat ederse, hizmet tespiti davası açma hakkına sahiptir. Sigortasız çalıştırılan işçilerin bu tür davalarda dikkat etmesi gereken birkaç önemli husus vardır:
İspat Yükümlülüğü: Hizmet tespiti davasında ispat yükümlülüğü işçiye aittir. İşçi, sigortasız çalıştığı süreyi tanık beyanları, yazılı belgeler, işyerine ait giriş-çıkış kayıtları, banka dekontları veya maaş bordroları ile kanıtlamalıdır. Yargıtay içtihatlarına göre, işçinin fiilen çalıştığını gösteren tanık beyanları oldukça önemlidir.
Dava Süresi: Hizmet tespiti davası, işten ayrılmadan önce açılamaz. İşçi, işten ayrıldıktan itibaren 5 yıl içinde bu davayı açmalıdır. Aksi takdirde, hak düşürücü süre nedeniyle dava açma hakkı sona erer.
Dava Masrafları: Hizmet tespiti davaları, işçi açısından masraflı olabileceği gibi, çoğu zaman davalar işçinin lehine sonuçlanmaktadır. Ayrıca, işçinin lehine sonuçlanan davalarda mahkeme masraflarını genellikle işveren öder.
Sonuç
Hizmet tespiti davası, işçinin sosyal güvenlik haklarının korunması ve emeklilik gibi haklardan tam anlamıyla yararlanabilmesi açısından büyük önem taşır. Sigortasız veya eksik sigortalı çalıştırılan işçiler, bu tür davalarla haklarını arayabilir ve eksik günlerini SGK’ya tescil ettirebilir. Davanın başarıyla sonuçlanabilmesi için ise işçinin sigortasız çalıştığını veya primlerinin eksik yatırıldığını kanıtlayabilecek belgeler sunması büyük önem taşır.
Yargıtay’ın içtihatlarına göre, hizmet tespiti davalarında tanık beyanları ve işçinin fiili çalışma durumu, en önemli kanıtlar arasında yer alır. İşçiler, bu haklarını aramak için işten ayrıldıktan itibaren 5 yıl içinde harekete geçmeli ve hak düşürücü süreyi geçirmemeye dikkat etmelidir.
Comments