İdare Hukuku, kısacası idarenin faaliyet ve yapılanmasını inceleyen bir hukuk dalıdır. Devletin kamu hizmeti sağlarken bazı görev ve yetkileri bulunmaktadır. Ancak idare bu yetkileri kullanırken hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkesi sınırları içerisinde kalmalıdır.
İdare Nedir?
İdare, devlet tüzel kişiliği altında kamu hizmetini yerine getirmek amacıyla kurulmuş yapılanmadır. Dolayısıyla idare, devletin yasama, yürütme ve yargı faaliyetlerinin dışında kalan işlem ve eylemleri yerine getiren kuruluştur. Ayrıca, Yasama, yürütme ve yargı organlarının yapmış olduğu idari işlemler de idare hukukunun konusunu oluşturmaktadır. Örneğin; Hakim ve Savcılara disiplin cezası verilmesi bir idari işlemdir. Aynı şekilde TBMM'nde görevli bir memurun atanması işlemi de idare işlemin konusudur.
Anayasa md.123'e göre idare kuruluş ve görevleri ile bir bütündür. Bu nedenle Türk idare hukukunda tek bir idari yapılanma bulunmaktadır. Bu idari yapılanma merkezi yönetim ve yerinden yönetim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İdarenin başında ise Cumhurbaşkanı bulunmaktadır.
İdare Hukuku Nedir?
İdare Hukuku, idarenin kamu hizmetlerini yerine getirirken sahip olduğu görev, yetki ve sorumlulukları düzenleyen kurallar bütünüdür. Bu hukukun temel kaynağı Anayasadır. Anayasada idarenin görevlerini belirleyen, yetkilerinin sınırlarını çizen pek çok hüküm bulunmaktadır.
İdare hukukunun diğer kaynakları ise, kanunlar, tüzükler, yönetmelikler ve genelgelerdir. Ancak bu hukuk dalı ile ilgili hükümleri düzenleyen tek bir kanun bulunmamaktadır. Çünkü pek çok idari teşkilat, idari yetki ve görevler bulunmaktadır. Bu sebeple Yasama ve Yürütme organları her biri için ayrı yasal düzenlemeler yapmaktadır.
İdare hukukunun bir diğer kaynağı ise içtihatlardır. İdare, Anayasa mad.138 gereği mahkeme kararlarına uymak zorundadır. Nitekim Danıştay 13. Dairesi İdarenin, idari yargı organlarınca verilen kararları uygulama noktasında takdir yetkisine sahip olmadığını ifade etmiştir. Kararın devamında Özel Daire idarenin bu kararların doğruluğunu tartışma ve buna göre uygulama yetkisinin bulunmadığına hükmetmiştir. (Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/1328 E. ,2022/1561 K.) Bu nedenle içtihatlar idare hukukunun önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Diğer bir ifade ile yargı kararları idare hukukuna yön vermektedir.
İdare hukukunun özellikleri nelerdir?
İdare hukukunun özellikleri idare hukukunu diğer hukuk dallarından ayıran niteliklerdir. Söz konusu özellikler şu şekilde sıralamak mümkündür;
Diğer hukuk dallarına göre sonradan ortaya çıkan bir hukuk dalıdır. Bu sebeple halen gelişmeye devam etmektedir.
Tek bir kanuni dayanağı yoktur. İdarenin teşkilat, yetki ve görevlerini düzenleyen bütün yasal düzenlemeler bu hukuk dalının kapsamı içerisindedir.
Yargı içtihatları idare hukukunun büyük bir kısmını oluşturmaktadır.
İdari işlemler tek taraflı işlemdir. Yani idarenin gerçekleştirdiği işlemler için karşı tarafın rızasının alınmasına gerek yoktur.
İdari işlemlerin tarafları arasında eşitsizlik bulunmaktadır.
İdari işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar idare mahkemelerinde görülmektedir.
Detaylı bilgi almak için, online avukat danışma hizmeti kapsamında yazının sahibi uzman avukatımıza linke tıklayarak sorunuzu sorabilirsiniz.
Opmerkingen