İhtiyati tedbir, bir davanın veya bir hukuki durumun doğurabileceği zararları önlemek veya daha sonra telafi edilemez hale gelmemesini sağlamak amacıyla alınan geçici tedbirdir. İhtiyati tedbirler, genellikle davacının haklarını koruma amacıyla talep ettiği ve mahkemenin kararıyla uygulanan tedbirlerdir. Bu tedbirler, davada kesin karar verilene kadar geçerli olabilir ve genellikle mülkiyet, ticari işlemler, boşanma davaları gibi birçok hukuki konuda talep edilebilir. İhtiyati tedbir kararı, davaya taraf olan taraflara veya ilgili üçüncü kişilere, belirli bir davranışı yapmalarını veya yapmamalarını emreden veya sınırlayan hükümler içerebilir.
İhtiyati Tedbir Nasıl İstenir?
İhtiyati tedbir kararı, kanunda aksi yönde bir düzenleme olmadığı sürece ayrıca talep edilmedikçe verilemez. Dava sırasında veya dava dilekçesiyle birlikte eğer ilgili kişinin dava ehliyeti de varsa ihtiyati tedbir talebinde bulunulabilir. Dava ehliyeti bulunmayanlar, taleplerini yasal temsilcileri aracılığıyla sunabilirler.
Bunun yanı sıra, ilgili kişinin davayı takip edebilme yetkisi de gereklidir. İhtiyati tedbir talebinin sunulması, dava açılması anlamına gelmez. Dava öncesi talep ediliyorsa talep dilekçesi, yetkili ve görevli mahkemeye sunulur ve ayrı bir iş adıyla işleme alınır. Dava sırasında ise talep, asıl davayı gören mahkemeye sunulur. Talepler, talep dilekçesi veya dava dilekçesi yoluyla mahkemeye sunulur. Dava açıldıktan sonra taraflar, hukuki yarar bulunması şartıyla tedbir talebinde bulunabilirler. Teminat, talep eden taraf tarafından belirlenir ve hakim tarafından kabul edilir. Dolayısıyla, haksız bir tedbir talebinde bulunulduğunda karşı tarafın zararlarının tazmini garanti altına alınmış olur.
İhtiyati Tedbir Ne Kadar Sürer?
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 397/2 maddesi gereğince; ihtiyati tedbir, nihai kararın kesinleşmesine kadar geçerlidir. Ancak mahkeme, nihai kararın verilmesinden önce de ihtiyati tedbirin kaldırılmasına karar verebilir. İhtiyati tedbir kararı, kararın verildiği tarihten itibaren bir hafta içinde uygulanmazsa, kendiliğinden kaldırılır. Dava öncesinde verilen ihtiyati karara dayanarak iki hafta içinde esasa ilişkin dava açılmaması halinde, ihtiyati tedbir kararı kendiliğinden iptal olacaktır.
İhtiyati Tedbirin Şartları Nelerdir?
Hakkın elde edilmesinin önemli derecede zorlaşması ya da imkansız hale gelme ihtimali mevcut olmalıdır
Yargılama sürecinde gecikme nedeniyle ciddi bir zararın doğması ihtimali mevcut olmalıdır
İhtiyati tedbir talep eden tarafın haksız çıkması halinde söz konusu tedbir nedeniyle zarara uğranılması olasılığına istinaden teminat göstermesi gereklidir.
İhtiyati tedbir talebinde bulunan tarafın, haklı olduğunu yaklaşık olarak ispatlaması gerekmektedir.
İhtiyati Tedbir ile İhtiyati Haciz Arasındaki Fark Nedir?
İhtiyati haciz ve ihtiyati tedbir, ikisi de bir hukuki süreçte malvarlığının korunması amacıyla kullanılan araçlardır. Ancak aralarında bazı farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklar başlıca şunlardır:
İhtiyati haciz yalnızca para alacakları için geçerliyken, ihtiyati tedbir ise para dışındaki hakları da kapsar.
İhtiyati haciz, para alacağı için güvence sağlar ancak ihtiyati tedbir, önleyici niteliğindedir.
İhtiyati haciz uygulamasının tamamlanması için icra dairesine başvuru süresi 10 günken, ihtiyati tedbirin uygulanması için başvuru süresi 1 hafta olarak belirlenmiştir.
İhtiyati tedbirin tamamlanması yalnızca dava yoluyla mümkünken, ihtiyati haciz için dava veya takip açmak gerekir.
İhtiyati Tedbir Talebinin Reddi Kararına Karşı İtiraz Edilebilir mi?
Mahkeme, ihtiyati tedbir talebinin reddine de hükmedebilir. Bu durumda ihtiyati tedbir talebi reddedilirse alacaklı, istinaf kanun yoluna başvurabilir. Bölge Adliye Mahkemesi’nin bu konuda verdiği karar kesindir.
Ayrıca verilen ihtiyati tedbir kararı aleyhinize verilmişse yani haklarınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız, bu karara sizin de itiraz etme imkanınız vardır.
Dava Sırasında Yeniden İhtiyati Tedbir Talebinde Bulunulabilir mi?
Evet, dava sırasında ihtiyati tedbir talebinde bulunma imkanı bulunmaktadır. İhtiyati tedbir, davanın süreci boyunca değişen koşullara veya ortaya çıkan yeni bir zarar riskine karşı korunma sağlamak amacıyla talep edilebilir.
Hakkında İhtiyati Tedbir Kararı Verilen Taşınmaz Üzerinde Tasarrufta Bulunulması Mümkün mü?
Hakkında ihtiyati tedbir kararı verilen taşınmaz veya taşınır malların satılması mümkün değildir. Bu yönde hüküm kurulması halinde üçüncü kişiler lehine taşınmaz veya taşınır mal üzerinde hak tesisi de yapılamaz.
Aşağıdaki bölümden ihtiyati tedbir ve idare hukuku ile ilgili uzman idare hukuku avukatı ile online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.