İstinaf Nedir?

İstinaf Nedir? - Borçlar Hukuku

Borçlar Hukuku Avukatı

Yer Ayırt

İstinaf, ilk derece mahkemelerince verilen hükmün ikinci derece mahkemeleri olan İstinaf Mahkemelerince hem usul hem de esas yönünden incelenmesidir. İstinafa başvurma usulü Türk Hukukuna 2016 yılından itibaren gelmiştir. Bundan önce ilk derece mahkemeleri tarafından verilen hüküm ikinci derece mahkemelerince denetlenmeden direkt temyiz mercii olan Yargıtay ve Danıştay’da incelenmekteydi. İstinaf Mahkemeleri her ne  kadar ilk derece mahkemelerinin kararlarına karşı bir itiraz yolu olsa da ilk derece mahkemelerince verilen her nihai karar istinaf kanun yoluna tabi değildir. Hangi kararların istinafa götürülebileceği hususu kanunlarla düzenlenmektedir.

İstinaf Nedir?

İstinaf Mahkemesi Ne Demek?

İstinaf Mahkemesi ilk derece mahkemelerince verilen hükmün istinaf kanun yolu denetimini gerçekleştiren mahkemelerdir. Bu mahkemeler adli yargıda Bölge Adliye Mahkemeleri, idari yargıda ise Bölge İdare Mahkemeleridir. Bölge idare mahkemeleri ilk derece hukuk ve ceza yargısının istinaf incelemesini gerçekleştirirken Bölge İdare Mahkemeleri ise vergi ve idare mahkemelerinin istinaf incelemelerini gerçekleştirmektedir.

Hangi Kararlar İstinaf Edilemez?

• İstinaf sınırını geçmeyen mal varlığına ilişkin davaların ilk derece mahkemesince verilen hükümleri istinaf edilemez.

• Özel kanunlarda kesin olarak belirtilen mahkeme kararları istinaf edilemez.

• Delil tespiti kararları istinafa tabi değildir.

• Ara kararlar tek başına istinaf edilemez, ancak nihai kararla birlikte istinaf kanun yoluna başvurulması mümkündür.

• Kesin karara karşı istinaf mümkün değildir.

İstinaf Mahkemesi Ne Kadar Sürer?

İlk derece mahkemesince verilen kararın istinaf kanun yoluna taşınmasıyla birlikte istinaf süreci başlamaktadır. İstinaf kanun yolunun sonuçlanması bazen aylar bazen de yıllar sürse de davanın konusuna, mahkemenin iş yüküne veya tarafların itirazlarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. 

Temyiz ve İstinaf Arasındaki Fark Nedir?

İstinaf yukarıda açıklandığı üzere ilk derece mahkemelerince verilen kararların denetim makamıyken temyiz ise ikinci derece mahkemesi olan istinaf mahkemelerince verilen nihai kararların itiraz merciidir. İstinaf mahkemesi önüne gelen hukuki uyuşmazlığı hem maddi olay yönünden inceler hem de kararın hukuka uygunluğunu denetlemektedir. Temyiz incelemesinde ise kararın yalnızca hukuka ve kanuna uygunluk denetimi yapılmaktadır. İstinaf kanun yolunda ilk derece mahkemelerince tartışılmayan deliller tartışılıp değerlendirilebilirken temyiz kanun yolunda ek delil sunulması ve tartışılması mümkün değildir. 

İstinaftan Sonra Temyiz Ne Kadar Sürer?

İstinaf mahkemelerinde olduğu gibi incelemenin sonuçlanmasının süresi davanın konusuna göre değişmekte olsa da genellikle temyiz incelemesi istinaf incelemesine göre daha uzun sürmektedir. Temyiz başvurusunun sonuçlanma hızı mahkemenin iş yüküne göre değişmekle birlikte ortalama birkaç yıl sürebilmektedir.

İstinaf İncelemesinde Verilebilecek Kararlar Nelerdir?

İstinaf incelemesi neticesinde mahkeme yerel mahkeme kararını esası incelenmeden kaldırabilir ve dosyayı geri gönderebilir, yerel mahkeme kararının kaldırarak ve kısmen veya tamamen davanın kabulüne karar verebilir, yerel mahkeme kararını kaldırarak davanın esastan reddine karar verebilir,  yerel mahkeme kararının kaldırılarak düzeltebilir veya istinaf başvurusunun reddine karar verebilir.