KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI VE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR?
Ülkemizde ve dünyada yayılmakta olan ve hayatı sekteye uğratan covid_19 virüsü nedeniyle birçok işyerinin faaliyetlerinin tamamen veya kısmen geçici olarak durduğunu söylemek maalesef mümkündür. Bu durumda bir kesim işveren, işçilerini kanuna uygun olmaksızın işlerinden çıkarmakta, bir kesimi ücretsiz izin uygulamasına gitmekte, bir diğer kesim ise kısa çalışma ödeneğine başvurmaktadır. Diğer hususlar başka yazılarımızda detaylı olarak incelenmiş olup bu yazımızda kısa çalışma ödeneği üzerinde durulacaktır.
Kısa çalışma, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde uygulanan çalışma biçimi kısa çalışma uygulamasıdır. İşyerlerinde, kısa çalışma uygulaması yapıldığı dönemde, üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlanması ise kısa çalışma ödeneği olarak adlandırılır. Kısa çalışma ödeneğinin bir ücretten ziyade kanuni şartları sağlayan işçilere yapılan bir sosyal yardım olduğu ve kısa çalışma ödemelerinin bir borç ya da kredi ilişkisi gibi işçilerden geri alınmayacağını söylemek gerekir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE, HANGİ ŞARTLARDA, KİMLER TARAFINDAN BAŞVURU YAPILABİLİR?
Kısa çalışma ödeneğine başvuru, işçi tarafından değil işçi adına işveren tarafından yapılmak zorundadır. İşverenin, işletmesinin bağlı bulunduğu İŞKUR birimine e-posta aracılığı ile işyerindeki faaliyetlerin tamamen veya kısmen geçici olarak durduğuna ve/veya zorlayıcı sebeplere ilişkin belgeleri, kısa çalışma talep formunu, kısa çalışma uygulanacak çalışanlara ilişkin listeyi başvuruya eklemek suretiyle başvuru yapması gerekmektedir.
Başvuru yapma noktasında işletme ayrımı söz konusu olmamakla birlikte işveren bakımından tek şart genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması halleridir.
Kısa çalışma süresi boyunca, İŞKUR tarafından, şartları sağlayan işçilerin işyerindeki mutad haftalık çalışma süresinin çalışılmayan kısmını tamamlayacak şekilde kısa çalışma ödeneği sağlanır. Bu ödemeler, çalışana aylık olarak PTT Bank vasıtası ile yapılmaktadır. Aynı zamanda bu süre içerisinde çalışanın genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesine de devam edilir. Öte yandan bu süreler için kısa ve uzun vadeli sigorta kolları kapsamında başkaca prim ödemesi yapılmaz.
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için taşınması gereken koşullar 7226 Sayılı Torba Yasayla yeniden düzenlenmiş olup bu koşular; kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün boyunca hizmet akdine tabi olarak çalışmaya devam etmiş olma ve son üç yıl içinde 450 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde belirlenmiştir.
Şayet daha önce işsizlik ödeneğine hak kazanıldıysa ve bir önceki işyerinden ayrıldıktan sonra geçen süre zarfında işsizlik ödeneği hak sahipliği yarıda bırakılarak çalışmaya başlanıp son işyerindeki sigortalılık süresi kanunda öngörülen 60 günden az ise kısa çalışma ödeneğinden bir önceki hak sahipliklerinden kalan süre kadar yararlanılabilecektir.
7226 SAYILI TORBA YASA İLE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ UYGULMASINDA NELER DEĞİŞTİRİLMİŞTİR?
Daha önce de belirtildiği üzere Covid-19 pandemi sürecinden dolayı 7226 sayılı torba yasa ile kısa çalışma ödeneğine hak kazanılmasını kolaylaştırıcı birtakım değişiklikler gerçekleştirilmiş olup anılan değişiklikler maddeler halinde aşağıda ifade edilmiştir.
Yapılan değişiklik öncesinde kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmek için son üç yıl içerisinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenerek çalışmış olmak ve kısa çalışma başlamadan önceki son 120 gün bir hizmet sözleşmesine bağlı olarak çalışmak şartı mevcut iken; değişiklikten sonra kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet sözleşmesine tabii olarak çalışma ve son üç yıl içerisinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigorta primi ödemiş şartları aranmaya başlanmıştır.
Daha önce kısa çalışma ödeneğine ilişkin yapılan başvurunun karar bağlanmasına ilişkin açık bir süre düzenlemesi bulunmamaktayken yapılan yeni düzenlemeyle yapılacak olan kısa çalışma ödeneğine ilişkin başvurunun 60 gün içerisinde karar bağlanması düzenlemesi yer almaktadır.
Anılan değişiklikle beraber, yine Covid-19 pandemi sürecinde artacak işten çıkarmaların önüne geçilmesi amacıyla işverenlerin kısa çalışma ödeneğinden faydalanması için 4857 sayılı kanununun 25. maddesinin 1. fıkrasının II numaralı bendiyle belirtilen (ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller) dışında kalan haller sebebiyle işçi çıkarılmamış olması şartı da getirilmiştir. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanmaya devam etmek isteyen işverenlerin faydalanılan süre boyunca bu şartı da sağlamaları gerekmektedir.
Detaylı bilgi almak için, online avukat danışma hizmeti kapsamında yazının sahibi uzman avukatımıza aşağıda bulunan buton aracılığıyla sorunuzu sorabilirsiniz.
Comments