Marka tescil başvurusu Sınai Mülkiyet Kanunu m.11'de gösterilen belgelerle Türk Patent ve Marka Kurumu'na yapılır. Kural olarak Türk hukukunda markanın tescili zorunlu değildir. Fakat bir marka sahibi SMK hükümleri uyarınca sağlanan hukuki korumadan yararlanmak istiyorsa tescil zorunludur. Ancak burada SMK' da markanın ilgili kanun uyarınca korumadan yararlanabilmesi için tescilin gerekli olması hususundaki kurala istisna getirilmiştir.
SMK 6/3 'e göre; “Başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse, bu işaret sahibinin itirazı üzerine, marka başvurusu reddedilir.” Yani SMK'da tanınmış markalara da tescilsiz de olsa özel bir koruma imkanı getirilmiştir.
Tescil Başvurusunda Kimler Bulunabilir?
Bu husus SMK 3 uyarınca açık hükme bağlanmıştır. Söz konusu hüküm uyarınca;
MADDE 3- (1) Bu Kanunla sağlanan korumadan;
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları,
b) Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari
faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler,
c) Paris Sözleşmesi veya 15/4/1994 tarihli Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dâhilinde başvuru hakkına sahip kişiler,
ç) Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere sınai mülkiyet hakkı koruması sağlayan devletlerin uyruğundaki kişiler, yararlanır.
Marka Tescil Başvuru İşlemleri
Öncelikle tescile konu marka başvurusu, markayı adına tescil ettirmek isteyen kişi tarafından bizzat veya marka vekilleri aracılığı ile yapılır. Türkiye'de yerleşim yeri olmayanlar için ise kanun özel bir düzenleme getirmiş ve bu kişiler yalnızca vekil aracılığıyla işlem yapabilme hakkı tanımıştır. Vekille teslim edilmeksizin asil tarafından gerçekleştirilen işlemler ise yapılmamış sayılır.
Başvuru dilekçesinde bulunması gereken bilgiler SMK m.22'f.1'de sayılmıştır. (Ayrıca bkz. SMK Yönetmelik m.5 ve 6) Buna göre;
Madde 11- (1) Marka başvurusu; a) Başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri içeren başvuru formunu, b) Marka örneğini, c) Başvuruya konu mal veya hizmetlerin listesini, ç) Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir bilgiyi, d) Başvuru, ortak marka veya garanti markası için yapılmışsa 32 nci madde kapsamında düzenlenmiş teknik şartnameyi, e) Rüçhan hakkı talebi varsa rüçhan hakkı talep ücretinin ödendiğini gösterir bilgiyi, f) Marka örneğinde Latin alfabesi dışında harf veya harfler kullanılmışsa bunların Latin alfabesindeki karşılığını kapsar.
Her bir marka için ayrı ayrı başvuru yapılması gerekmektedir. Birden fazla başvuru tek bir dilekçede toplanamaz. Zira her başvuruyla sadece bir markanın tescili talep edilebilir. Marka başvurusu kullanılmak istenen mal ve/veya hizmet sınıfı esas alınarak yapılır. Hangi mal veya hizmet sınıfı için başvuruda bulunulduğu açıkça, genel tabirlere yer verilmeden yazılmalıdır. SMK 11/3 uyarınca, başvuruya konu mal ve hizmetler Nis Anlaşmasına göre sınıflandırılır. Burada dikkate alınması gereken en önemli husus 11/4'de düzenlenen hükümdür. İlgili düzenlemeye göre ise; (4) Mal veya hizmetlerin aynı sınıflarda yer almaları benzer olduklarına, farklı sınıflarda yer almaları da benzer olmadıklarına karine teşkil etmez.
Marka Tescil Başvurusu Yaparken Hangi Durumlarda Süreli Bir Rüçhan Ya Da Öncelik Hakkı Bulunur?
SMK 12/1 ve SMK 12/3 de düzenleme altına alınan iki durumda süreli bir rüçhan ya da öncelik hakkı bulunmaktadır.
MADDE 12- (1) Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf devletlerden birinin uyruğunda olan ya da bu devletlerden birinin uyruğunda olmamakla birlikte bunlardan birinde yerleşim yeri veya işler durumda ticari müessesesi bulunan gerçek ya da tüzel kişiler veya bunların halefleri, bu devletlerin herhangi birinde yetkili mercilere markanın tescili için usulüne uygun olarak yaptıkları başvuru tarihinden itibaren altı aylık süre içinde, Paris Sözleşmesi hükümleri kapsamında aynı marka ve aynı mal veya hizmetler için Türkiye’de başvuru yapma konusunda rüçhan hakkından yararlanır. Bu süre içinde kullanılmayan rüçhan hakları düşer. Rüçhan hakkından yararlanılabilmesi için ilk başvuru yapılan devletin yetkili makamından rüçhan hakkı belgesi alınması şarttır.
Rüçhan hakkı talebine ilişkin usul ve esaslar Yönetmelikle belirlenir.
Marka Tescil Başvurusu İnceleme Aşamaları
TPMK şu hususlarda inceleme yapacaktır:
Şekli İnceleme (SMK m.15) :
- Başvuruyu Yapma Hakkı Yönünden İnceleme: TPMK başvuruyu öncelikle başvuru yapma hakkı yönünden inceler. Hak sahibi olmayan kişilerin başvurusu reddedilir. (SMK 15/4)
- SMK m.11'de öngörülen belgelerin tamam olup olmadığı, şekli eksiklik içerip içermediği incelenir. Şekli eksiklik olmadığına karar verilirse, başvuru, başvurunun alındığı tarih, saat, dakika itibarıyla kesinleşir.
- Başvuru sahibinin kinliğine ilişkin bilgileri içeren başvuru formu, marka örneği, başvuruya konu mal veya hizmetlerin listesi, başvuru ücretinin ödendiğini gösterir bilgi eksikse, başvuru sahibine iki aylık süre tanınır.
- Yukarıda sayılan eksiklikler giderildiği tarih, saat, dakika itibariyle kesinleşir.
- Süresi içinde eksiklikleri giderilmeyen başvuru işlemden kaldırılır. Ancak başvurunun birden fazla sınıfı kapsayan mal veya hizmetler için yapılmış olması ve sınıflara ilişkin ücret eksikliğinin süresinde giderilmemesi halinde başvuru, ödenen ücretin kapsadığı sınıf veya sınıflar açısından incelenir.
Marka başvurusu sahibinin markadan doğan hakları kural olarak başvuru tarihinden itibaren işlemeye başlar. Şekli açıdan yapılan incelemede bir eksikliğe rastlanmaz ya da eksiklikler sonrada giderilirse, bu kez başvuru esastan incelemeye alınır.
Esastan İnceleme - Mutlak Red Nedenleri Yönünden Resen İnceleme:
Esasa ilişkin incelemenin ilk ayağını mutlak tescil engelleri açısından (Konu ile detaylı bilgi için; 'Marka Tescilinde Mutlak Red Nedenleri'' başlıklı makalemize göz atabilirsiniz.) yapılacak inceleme oluşturur. Bu inceleme kurumun ilgili dairesi tarafından resen yapılacak bir incelemedir.
İnceleme sırasında mutlak tescil engellerinden birine veya birkaçına rastlanırsa başvuru reddedilecektir. Mutlak tescil engellerine dayalı redde başvurusu sahibinin karara itiraz hakkı bulunmaktadır. SMK m.5' te sayılan mutlak tescil engellerinden herhangi birine rastlanılmazsa, başvuru marka bülteninde ilan edilir. Üçüncü kişiler görüşlerini ve ilgililer itirazlarını sunabilir.
Üçüncü Kişilerin Görüşleri ve Yayıma İtirazlar
Bir marka başvurusunun yayımlamasından sonra TPMK nezdinde başvuruya iki türlü karşı çıkılabilir:
- Üçüncü Kişilerin Görüşleri (SMK.17)
- İlgili Kişilerin İtirazları (SMK.18)
Üçüncü Kişilerin Görüşleri:
Madde 17- (1) Marka başvurusunun yayımlanmasından sonra herkes, marka
başvurusunun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi hariç diğer bentleri kapsamında tescil edilemeyeceğini belirten yazılı ve gerekçeli görüşlerini markanın tesciline kadar kuruma sunabilir. Ancak bu kişiler, Kurum nezdinde işlemlere taraf olamaz.
Başvurunun yayınlanmasından sonra, üçüncü kişiler marka tescil engellerinden biri olan mutlak nedenlerinin bulunduğu konusunda görüş bildirebilir. nedenleri bulunduğu Burada 'üçüncü kişi' kavramını geniş yorumlamak gerekmektedir. Dolayısıyla bu kavramdan hemen hemen herkesi kastettiğini anlayabiliriz. Nitekim, görüş bildirimi için kişisel hukuki menfaat aranmamaktadır. Üçüncü kişi kavramına örneğin bir gerçek ya da tüzel kişi, herhangi bir grup(markalar konusunda uzmanlaşmış avukatlar, marka tescil işlemleriyle uğraşan tescil büroları, mahkemelerin listelerinde yer alan bilirkişiler), üreticiler girebilir.
Üçüncü kişiler temel olarak SMK m.5'e göre markanın tescil için yeterli nitelikleri taşımadığına ilişkin yazılı görüşlerini sunarlar. Üçüncü kişiler görüşlerini kuruma sunmakla yetinirler. Yoksa kurum nezdindeki işlemlere taraf olamazlar. Kurum kendisine sunulan görüşü değerlendirir ve sonuca bağlar. Bu sonucu üçüncü kişiye bildirme yükümü maddeden anlaşılamamaktadır. Ancak üçüncü kişi dilerse görüşünün sonucu hakkında Kuruma başvurup, bilgi alabilir.
Yayıma İtiraz Nedir? Kimler Tarafından Yayıma İtiraz Gerçekleştirilebilir?
MADDE 18- (1) Bültende yayımlanmış bir marka başvurusunun, 5 inci veya 6 ncı
maddelere göre tescil edilmemesi gerektiğine ilişkin itirazlar ilgili kişiler tarafından marka başvurusunun yayımından itibaren iki ay içinde yapılır.
(2) İtiraz, yazılı ve gerekçeli olarak Kuruma yapılır. İtiraz gerekçelerinin birinci
fıkrada belirtilen süre içinde sunulmaması hâlinde itiraz yapılmamış sayılır. İtirazın
incelenmesi için itiraz süresi içinde ücretin ödenmesi ve aynı süre içinde ücretin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulması zorunludur.
İtiraza gerekli belge ve kanıtların eklenmesi gerekir. Kurum gerekirse itiraz sahibinden ayrıca belge, kanıt ve ek gerekçe isteyebilir.
Yayıma itirazda bulanacak kişilerin iki aylık hak düşürücü süre içerisinde itirazlarını bildirmesi gerekmektedir ayrıca başvuruya itirazlar ilgililer tarafından yazılı olarak yapılmak zorundadır. Süreyi kaçıran kişilerin, markanın tescil edilmesi halinde sonradan hükümsüzlük davası açması mümkündür. Bir diğer ifadeyle iki aylık hak düşürücü sürenin kaçırılması onarılmaz sonuçlara yol açmamaktadır.
Başvurunun yayımlanası konusunda herkesin görüş bildirme hakkı bulunmakla birlikte, her görüş bildirenin başvurunun yayınlanmasına itiraz etme hakkı bulunmamaktadır.
Üçüncü kişiler marka başvurusuna ilişkin görüşlerini yalnızca m.5 mutlak tescil engelleri çerçevesinde ileri sürebilirler. İstisnası ise, SMK m.5/1 (ç) kapsamında tescil edilemeyeceği yönünde üçüncü kişiler görüş bildiremez. Yayıma itiraz hakkı yalnızca ilgili kişilere tanınmıştır. İlgili kişiler gerek m.5 mutlak tescil engelleri gerek ise m.6 nispi tescil engelleri çerçevesinde başvuruya itirazlarını ileri sürebilirler.
Yayıma İtirazın İncelenmesi Ve Kullanım Kanıtı
İtirazlarla ilgili yapılan inceleme konusunda SMK'da mülga MarKHK'de yer almayan çok önemli bir düzenleme yapılmıştır. SMK 19/2'de beş yıldan daha uzun süredir tescilli markalara dayalı yapılan itirazlarda, itirazın gerekçesi, markaların kullanıldığının ispatı zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu hüküm uyarınca SMK 6/1 kapsamında yapılan itirazlarda, başvuru sahibinin talebi üzerine, itiraz sahibinden, itiraza konu başvuru veya rüçhan tarihinden önceki beş yıllık süre içinde itiraz gerekçesi markasını itirazına dayanak gösterdiği mal veya hizmetler bakımından Türkiye'de ciddi biçimde kullanmakta olduğuna ya da kullanmamaya dair haklı sebepleri olduğuna ilişkin delil sunması talep edilir. İtiraz sahibi tarafından bu hususların ispatlanamaması durumunda itiraz reddedilir. İtiraz gerekçesi markanın, tescil kapsamındaki mal veya hizmetlerin sadece bir kısmı için kullanıldığının ispatlanması hâlinde itiraz, sadece kullanımı ispatlanan mal veya hizmetler esas alınarak incelenir. (SMK 19/2). Bu düzenleme ile tescilli markaların piyasada etkin şekilde kullanılmasının sağlanması ve yayına itiraz müessesesinin gereksiz ve kötü niyetli bir şekilde kullanılmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Kullanım ispatı talebinin açık,net ve koşulsuz olarak yapılması ve kullanım ispatlanması talep edilen markaların tescil numaralarının açıkça belirtilmesi gerekir. Kullanım ispatı ancak yayıma itiraz sürecinde başvuru sahibinin talebi üzerine gerçekleşebilir. Başvuru sahibi yayıma itiraz aşamasında kullanım ispatı talebinde bulunmamış ise artık YİDK tarafından yapılan itiraz incelemesi sürecinde talepte bulunamaz.
Kurum Kararlarına İtiraz
MADDE 20- (1) Kurum tarafından bu Kitap kapsamında alınan kararlardan zarar
gören taraflar, kararlara karşı Kurum nezdinde itiraz edebilir.
(2) İtiraz, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde yazılı ve gerekçeli olarak
Kuruma yapılır. İtiraz gerekçelerinin bu süre içinde sunulmaması hâlinde itiraz yapılmamış sayılır. İtirazın incelenmesi için itiraz süresi içinde ücretin ödenmesi ve aynı süre içinde ücretin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulması zorunludur. İtiraz süresinden sonra itiraz gerekçeleri değiştirilemez ve yeni gerekçeler eklenemez.
Madde 21- (1) Şeklî eksiklik içermeyen itirazlar, Kurul tarafından incelenir.
(2) Kurul, taraflardan itirazlara ilişkin görüşlerini süresi içinde bildirmelerini ister.
Kurum gerekli gördüğü takdirde taraflardan ek bilgi ve belge sunmalarını isteyebilir. İstenilen ek bilgi ve belgelerin veya görüşlerin süresinde Kuruma sunulmaması hâlinde itiraz, mevcut bilgi ve belgeler kapsamında değerlendirilir.
(3) Kurul, 19 uncu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca verilen kararlara karşı yapılan
itirazlarda, gerekli görürse, tarafları 19 uncu maddenin dördüncü fıkrasına göre uzlaşmaya teşvik edebilir.
(4) Kurul, itiraz hakkında yapacağı inceleme ve değerlendirme sonucunda Kurumun nihai kararını verir.
Kurumun bu kanun hükümlerine göre aldığı bütün kararlara karşı açılacak davalarda ve kurumun kararlarından zarar gören kişilerin Kuru aleyhine açacakları davalarda görevli ve yetkili mahkeme ise; Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir.
SMK , mülga MarKHK'den farklı olarak marka başvurusunun yayınlanmasına karşı yapılacak itiraz ile başvurunun reddi veya kabulü konusunda Türk Patent tarafından alınan kararlara karşı yapılacak itirazı ayrı ayrı düzenlemiştir.
Uzlaşma İmkanı:
SMK'da marka başvurusunun yayımlanmasına karşı yapılan itirazlar konusunda uzlaşma imkanı da getirilmiştir. Uzlaşma konusunda 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu hükümleri uygulanır.
Tescil
Başvuru eksiksiz yapılmış, eksiklikler süresi içinde giderilmiş ve itiraz kesin olarak reddedilmiş ise işaret marka siciline tescil edilir ve başvurusu sahibine Marka Tescil Belgesi verilir.
Marka Tescil başvurusu ile ilgili sorularınızı sormak için aşağıdaki bölümden uzman avukatımız ile online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.