Bunu niçin ceza kanunu ile kısıtlanan memnu hakların neler olduğunun bilinmesi gerekir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 53’e göre kişi, kasten işlediği bir suçtan mahkum olursa memnu hakları kısıtlanır. Peki bu kısıtlanan memnu haklar nelerdir?
Kişi, bir kamu görevinin üstlenilmesinden yani TBMM üyeliğinden veya bütün memuriyet ve hizmetlerde istihdam edilmekten yoksun bırakılır.
Kişi; seçme ve seçilme ehliyetinden, velayet hakkından vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan yoksun bırakılır.
Kişi; vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti tüzel kişiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan yoksun bırakılır.
Kişi, bir kamu kurumunun iznine tabi bir meslek veya sanatı kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı ya da tacir olarak icra etmekten yoksun bırakılır.
Kasten işlenen suçtan dolayı memnu hakların iadesi için 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu madde 13-a’ya göre infazın tamamlandığı tarihten itibaren 3 yıl süreyle kasten işlenen bir suç işlemeyerek kişinin iyi halli olması gerekir. İnfazı biten kişi, hükmü veren mahkemeye ya da ikametgahının bulunduğu yerdeki aynı derece mahkemesine başvuruda bulunarak yasaklanan memnu haklarının iadesi kararı alabilir. Bu karar, kişinin adli sicil kaydına işlenir.
Memnu Hakların İadesi Kararının Memuriyete Etkisi Nedir?
5237 sayılı Türk ceza Kanunu’nda memnu haklar iade edilse bile devlet memurluğuna dönmeye ve devlet memurluğuna alınmaya kesin engel teşkil eden suçlar sayılmıştır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda bu suçlar sırasıyla anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı işlenen suçlardır. Yani 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun madde 309 ile madde 316 arasındaki bütün suçlar, memuriyete kesin engel teşkil eden suçlardır. Bu suçlar şunlardır: İhaleye fesat karıştırma suçu, edimin ifasına fesat karıştırma suçu, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçu, kaçakçılık, hırsızlık, dolandırıcılık suçu, güveni kötüye kullanma suçu, rüşvet, irtikap, zimmet, hileli iflas, özel belgede veya resmi evrakta, parada, kıymetli damgada, mühürde sahtecilik suçlarıdır. Bu suçları işleyen kişilerin ceza miktarlarına bakılmaksızın memuriyete alınmaz. Memursa memurluktan bir daha dönmemek üzere çıkarılır. Cezasını çekse dahi memnu hakları iade edilse dahi sonuç değişmez, memurluğa engel teşkil eder. Bu kesin engel teşkil eden suçlar dışındaki işlenen suçlarda yasaklanmış haklar kişiye iade edildiği takdirde kişi memur olabilir ya da kişi memurluktan çıkarılmışsa memurluğa tekrar alınabilir.
Comments