NAFAKA ARTIRIM DAVASI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
Boşanmanın en önemli sonuçlarından biri nafakadır. Eşler arasındaki bakım ve yardım yükümlülüğü evliliğin sona ermesinden sonra da devam etmekte ve bu aşamada karşımıza yoksulluk nafakası şeklinde çıkmaktadır. Nafaka, boşanma sonucunda maddi zorluğa düşecek olan eş tarafından istenir. Mahkeme boşanma davası sonucunda maddi durumu daha iyi olan eşin, yoksulluğa düşecek olan diğer eşe bir miktar nafaka ödemesine hükmeder. Mahkemece belirlenen bu nafakanın sonradan artırılması mümkündür.
1. NAFAKA HANGİ HALLERDE ARTTIRILABİLİR?
Mahkeme tarafından boşanma ile belirlenen nafaka kesin bir hüküm niteliğinde değildir. Bu durum hem yoksulluğa düşecek olan eşe bağlanan yoksulluk nafakası hem de müşterek çocuğa bağlanan iştirak nafakası için geçerlidir. Daha önceden hükmedilen bu nafaka değişen ve gelişen şartlara bağlı olarak artırılıp azaltılabilecektir. Yine bu durum çekişmeli boşanma davası ile belirlenen nafakada ve anlaşmalı boşanma davasında eşler tarafından bir protokolle belirlenen ve hâkim tarafından onaylanan nafakada da geçerlidir.
Zaman içerisinde tarafların ekonomik durumlarının değişmesi, kişilerin ihtiyaçlarının artması veya azalması gibi nedenlerle alınan nafakanın miktarı az veya çok gelebilecektir. Nafakanın değişen ekonomik şartlar ve ihtiyaçlar nedeniyle az gelmesi durumunda nafakanın arttırılması gündeme gelebilir. Kişiler halihazırda alınan nafakanın yetmemesi durumunda haklı gerekçelere dayanarak nafaka arttırma davası açabilmektedirler. Peki bu haklı gerekçeler neler olabilir?
Paranın satın alma gücü karşısında nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının artması,
Halihazırdaki nafaka miktarının, alacaklının giderlerine yetmemesi,
Nafaka borçlusunun ekonomik gücünün artması
Gibi durumlar gerekçe gösterilerek nafaka arttırma davası açılabilmektedir. Mahkeme ileri sürülen bu gerekçeleri değerlendirerek nafakanın arttırılmasına hükmedebilecektir.
2. NAFAKANIN ARTMASI İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?
Nafakanın arttırılabilmesi için öncelikle yukarıda belirtilen haklı sebeplerin bulunması gerekmektedir. Bu haklı sebeplerin ileri sürülebilmesi için nafakanın artırılması istemli dava açılması gerekmektedir. Nafakanın artmasını isteyen kişi tarafından bu haklı gerekçelerin mahkemeye sunulması gerekmektedir. Öne sürülecek gerekçeler her kişinin özelinde farklılık gösterecektir. Açılan dava ile gerekçeler ileri sürüldükten sonra ise hâkimin yapacaklarını kısaca şöyle özetleyebiliriz; Hâkim,
Öncelikle tarafların ekonomik ve sosyal durumlarındaki değişiklikleri belirleyecek, bunun için de her iki taraftan konu ile ilgili delilleri sunmalarını isteyecek,
Gerekirse ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi isteyecek,
Gerekirse uzman görüşüne başvuracak ve
Nafakayı günün koşullarına göre yeniden değerlendirip bir karar verecektir.
Bu davada yetkili mahkeme nafaka alacaklısının oturduğu yerdeki Aile Mahkemesidir.
3. NAFAKA ARTTIRIM DAVASINDA ARTIŞ MİKTARI NASIL BELİRLENİR?
Yargıtay’ın yerleşen uygulamasına göre nafaka artış oranı Türkiye İstatistik Kurumu tarafından her yıl açıklanan Üretici Fiyat Endeksi oranlarında arttırılmaktadır. Bilindiği gibi bu oran, paranın satın alma gücünün önceki yıla göre ne kadar azaldığını göstermektedir. Buna göre genel olarak nafaka miktarının ÜFE oranında arttırıldığını söyleyebiliriz.
Ancak nafaka alacaklısının veya yükümlüsünün değişen ekonomik durumu artış oranının daha yüksek veya daha düşük olmasına sebep olabilir. Nafaka alacaklısının ihtiyaçları ile nafaka yükümlüsünün gelir durumunda nafakanın takdir edildiği tarihe göre olağanüstü bir değişiklik olması durumunda hâkim hakkaniyeti gözeterek artış oranını belirleyecektir.
Sonuç olarak her somut olay kendine özgü özellikler barındırdığından dolayı her durumda artış oranı olarak ÜFE miktarı uygulanmamaktadır. Mahkemece eşlerin ekonomik durum ve ihtiyaçlarını gözetmek suretiyle uygun bir artışa karar vermektedir.
4. ANLAŞMALI BOŞANDIM, NAFAKAMIN ARTMASINI İSTEYEBİLİR MİYİM?
Anlaşmalı boşanma davalarında, tarafların iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası miktarlarında anlaşmış olmaları gerekmektedir. Ancak yapılan bu anlaşma bir daha nafakanın arttırılamayacağı anlamına gelmemektedir. Nafaka alacaklısı anlaşmalı boşanma ile kararlaştırılan bu nafaka miktarının zaman içerisinde ihtiyaçlarına yetmemesinden bahisle haklı sebeplerini ileri sürerek nafakanın artırılmasını mahkemeden talep edilebilecektir.
5. HER SEFERİNDE YENİDEN DAVA AÇMADAN NAFAKAMI ARTTIRABİLİR MİYİM?
Zaman içerisinde değişen ekonomik koşullar karşısında, ilk belirlenen nafaka miktarı yetersiz kalabilir. Yine nafaka alacaklısı nafaka artırımı talep etmiş, mahkeme tarafından nafaka bir miktar arttırılmış olabilir. Ancak bu artırımın üzerinden de zaman geçmiş ve bu arttırılan miktar da değişen ekonomik koşullar karşısında yetersiz kalmış olabilir. Peki bu durumda her seferinde yeniden nafaka artırımı için dava mı açmak gerekecektir?
Açılan her davada yargılama giderleri ve harçlar ödenmekte, davaların sonuçlanması uzun zaman almakta olduğundan hem zaman kaybından hem de masraflardan kurtulmak için Türk Medeni Kanunu’nun 176. Ve 330. maddelerinin sağladığı bir kolaylık bulunmaktadır. Buna göre, nafaka artırım davası açacak kişiler, mahkemeden nafaka miktarının ileriki yıllardaki artış oranının belirlenmesini de talep edilebilirler. Böylelikle, her yıl nafaka miktarı hâkimin belirlediği oranda kendiliğinden artacak ve yeniden dava açılmasına gerek kalmayacaktır.
6. AVUKAT TUTMALI MIYIM?
Nafaka artırımı davası avukat tutmadan da açılabilir. Ancak, nafaka artırımına ilişkin dilekçenin yazılması, dilekçe yazımında ve dava açılışında öngörülen usullere uyulması, nafaka artırımı için en önemli koşul olan haklı gerekçelerin hâkime doğru bir şekilde sunulması, istenecek nafaka miktarının doğru olarak belirlenmesi gibi konularda deneyimli bir avukattan yardım alınması, davanın hem istenilen şekilde sonuçlanması hem de daha hızlı ve etkin bir şekilde sonuçlanması açısından oldukça önemlidir.
Artırım istenecek miktar nasıl belirlenecektir? Bu durum her kişinin özelinde farklılık göstermektedir. Haklı gerekçeler nasıl belirlenecektir? Bu haklı gerekçeler ne şekilde ispat edilecektir? Davalı tarafından sunulan delillere ne şekilde cevap verilecektir? Deliller ne aşamada sunulacak, davalının cevaplarına ne sürede ve nasıl cevap verilecektir?
İşte tüm bu süreçlerin doğru ve zamanında takibi ve olumlu sonuçlanması için alanında uzman bir avukatla çalışmak faydalı olacaktır.
Detaylı bilgi almak için, online avukat danışma hizmeti kapsamında yazının sahibi uzman avukatımıza linke tıklayarak sorunuzu sorabilirsiniz.
Commenti