Resmi Vasiyetname hususu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Kanun” 532. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili madde şu şekildedir:
Madde 532 - Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenlenir.
Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir.
Uygulamada resmi vasiyetname daha çok düzenleme şeklinde noterlerde yapılmaktadır. Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için 2 tane de tanığa ihtiyaç vardır. Ancak resmi vasiyetname düzenlenirken tanık olamayacak kişiler vardır. Bu husus, Kanun’un 536. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre fiil ehliyetine sahip olmayanlar, okur-yazar olmayanlar, kamu hizmetinden yasaklı olanlar ve kanunun saymış olduğu derecede yakın hısımlar ne vasiyetnamenin düzenlenmesine katılamazlar ve tanık olamazlar.
Kanunda vasiyetçinin okuma yazma iktidarı olup olmadığı ayrımına göre 2 tür resmi vasiyetname çeşidi düzenlenmiştir.
Okuma Yazma İktidarı Olanların Yapacağı Resmi Vasiyetname
Okuma yazma iktidarı olanların resmi vasiyetname düzenleyebilmesi için aşağıda sıraladığımız aşamaları tamamlamaları gerekir.
Birinci aşama: Vasiyetçinin vasiyetname yapmak üzere başvuran kişinin son arzularını noterdeki resmi memura bildirmesi gerekir.
Kişi genelde bu vasiyetnamenin hazırlığını daha önceden yapar. Kişi, vasiyetnamesini ya yazılı şekilde getirir ya da flash disk’e yükleyip getirir.
İkinci aşama: Resmi vasiyetnameyi düzenleyen noter, son arzulara bakar ve hukuka aykırı bir durum veya eksik bir durum var mı diye kontrol eder.
Vasiyetçi, “Evim falanca kişiye kalsın.” diye yazdıysa; resmi vasiyetnameyi düzenleyen noter, “Ev nerede? Hangi parselde?” gibi soruları vasiyetçiye sorup kesinlik kazandırdıktan sonra vasiyetnameye bunları yazar.
Üçüncü aşama: Resmi vasiyetnameyi düzenleyen noter, yazdıktan sonra vasiyetnamenin son halini vasiyetçiye verir ve vasiyetçi bunu okur. Vasiyet, vasiyetçinin istediği gibi yazılmışsa vasiyetçi vasiyetin altını imzalar. Bu imzanın mutlaka metni kapsaması gerekir, yani imzanın vasiyetin en altına atılması gerekmektedir. Üste atılırsa geçerlilik sağlanmamış olacaktır.
Dördüncü aşama: Noterdeki resmi memur da vasiyetnameyi alır, tarihi yazar ve kendisi altını imzalar.
Tarih, el yazılı vasiyetnameden farklı olarak makineyle de yazılabilir ama imzanın mutlaka el yazısıyla atılması gerekir. Vasiyetnameyi önce vasiyetçi sonra resmi memur imzalamalıdır. Çünkü önemli olan vasiyetnamenin vasiyetçinin son arzularına uygun olup olmadığı hususudur.
Beşinci aşama: Vasiyetçi, vasiyetnameyi okuduğunu, son arzularına uygun olduğunu iki tanık önünde beyan eder. Bu beyanın mutlaka resmi vasiyetnamede yer alması gerekir.
Tanıklar da resmi vasiyetnamenin altına aşağıdaki 3 hususu şerh ederek bunu imzalarlar:
Vasiyetçinin vasiyetnameyi okuduğunu
Son arzularına uygun olduğunu söylediğini
Vasiyetçiyi vasiyet yapmaya ehil gördüklerini
Bu şerh hususu emredici niteliktedir. Eğer bu şerhler vasiyetnamede yer almıyorsa vasiyetnamenin iptali istenebilir.
Tanıkların bu şerhi el yazısıyla yazmaları şart değildir ama bu şerh mutlaka olmalıdır ve her iki tanığın da şerhlerin altını imzalaması gerekir. Tek tanık yeterli değildir.
Bu 5 aşamanın art arda olması gerekir, araya bir zaman diliminin girmemesi gerekir. Bu hususa işlemde birlik ilkesi adı verilir.
Okuma Yazma İktidarı Bulunmayan Kişiler Nasıl Resmi Vasiyetname Düzenler?
Aslında kanunda her ne kadar “okuma yazma iktidarı bulunmayan kişiler” denmişse de okuma yazma iktidarı bulunan kişiler de okuma yazma iktidarı bulunmayan kişiler gibi resmi vasiyetname düzenleyebilirler.
Burada da 5 aşama söz konusudur.
Birinci aşama: Vasiyetçi, son arzularını resmi memura sözlü olarak bildirir veya birine yazdırıp yerine getirir.
Burada vasiyetçinin okuma yazma iktidarı olmadığı için, vasiyetçi bu taleplerini sözlü olarak yerine getirir.
İkinci aşama: Resmi memur verilen bilgilere göre resmi vasiyetnameyi düzenler.
Üçüncü aşama: Resmi memur, 2 tanık önünde vasiyetçiye vasiyetnameyi okur.
Okuma yazma iktidarı olanların yapacağı resmi vasiyetnameden farklı olarak artık tanıklar vasiyetin içeriğinden haberdardırlar. Okuma yazma iktidarı olanların yapacağı resmi vasiyetnamede tanıklar sadece imza atarlarken burada ise resmi memurun, vasiyeti iki tanık önünde sesli olarak okuması gerekmektedir.
Vasiyetçinin ise vasiyetnameyi dinledikten sonra son arzularının resmi memurun okuduğu beyana uygun olup olmadığını belirtmesi gerekmektedir.
Dördüncü aşama: Vasiyetçiye son arzuları okunduktan ve onay verilmesinden sonra resmi memur tarihi yazarak vasiyetnamenin altını imzalar.
Burada vasiyetçinin imzası bulunmamaktadır çünkü vasiyetçi okuma yazma bilmemektedir.
Beşinci aşama: Tanıklar, bir önceki aşamadaki gibi resmi vasiyetnamenin altına aşağıdaki 3 hususu şerh ederek imzalarlar.
Resmi memurun vasiyetçinin son arzularının okuduğunu
Vasiyetçinin vasiyetinin son arzularına uygun olduğunu söylediğini
Vasiyetçiyi vasiyetname yazmaya ehil gördüklerini şerh ederek altını imzalarlar.
Tıpkı okuma yazma iktidarı olan insanların yapacağı resmi vasiyetnamede olduğu gibi burada da söz konusu işlemlerin arasına bir zaman dilimi girmemesi büyük önem arz etmektedir.
Resmi vasiyetname nasıl düzenlenir konusu ile ilgili sorularınızı uzman avukatımıza sormak için aşağıdaki bölümden hemen online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.
Comments