Uzlaştırma
- Tek Avukat
- 18 Kas
- 3 dakikada okunur
Uzlaştırma Nedir?
Uzlaştırma; suçun mağduru ile failin, bir uzlaştırmacı aracılığıyla bir araya getirilerek, failin suç nedeniyle doğan zararı gidermesi ve mağdurun da şikayetinden vazgeçmesi temeline dayanan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Uzlaştırmaya ilişkin hükümler CMK'nın 253, 254 ve 255. maddelerinde düzenlenmiştir. Ceza hukukunda uzlaştırma kurumunun temel amacı, klasik cezalandırma anlayışından farklı olarak, suç nedeniyle bozulan toplumsal dengeyi onarıcı bir yaklaşımla yeniden kurmaktır. Bu kurum, mağdurun zararını hızlı ve etkin bir şekilde telafi etmeyi, failin sorumluluğunu kabul ederek bu zararı gidermesini ve böylece hem mağdur hem de fail açısından daha yapıcı bir çözüm sunmayı hedefler. Aynı zamanda, ceza yargılamasının uzun ve yıpratıcı süreçlerine alternatif bir yol sunarak, yargı mercilerinin iş yükünü azaltmayı ve adaletin daha etkin bir biçimde tecelli etmesini sağlamayı amaçlar. Failin pişmanlık duyması ve suçla yüzleşmesi sağlanarak topluma yeniden kazandırılması, uzlaştırmanın bireysel düzeydeki en önemli kazanımlarındandır. Toplumsal düzeyde ise, barış ve uzlaşı kültürünün yaygınlaştırılması, suç sonrası oluşan kırılmaların onarılması açısından uzlaştırma oldukça işlevseldir.
Uzlaştırma ile ilgili sorunuzu hemen TekAvukat Hukuk Asistanına sorun:
Uzlaştırma Hangi Suçlarda Uygulanır?
Ceza hukukunda uzlaştırma, her suç için uygulanabilir bir yöntem değildir. Hangi suçların uzlaştırma kapsamına gireceği, yasa koyucu tarafından açıkça belirlenmiştir. Temel olarak, uzlaştırmaya tabi suçlar genellikle daha az ağır, toplum düzenini derinden sarsmayan, çoğunlukla mağdurun kişisel haklarına yönelik olan suçlardır. En yaygın şekilde uzlaştırma, şikâyete bağlı suçlar bakımından gündeme gelecektir. Bu tür suçlar, mağdurun şikâyeti olmadığı takdirde kovuşturulamayan ve tarafların uzlaşısının hukuken mümkün olduğu suçlardır. Örneğin, hakaret, tehdit (basit düzeyde), kasten basit yaralama, konut dokunulmazlığının ihlali, özel hayatın gizliliğini ihlal gibi suçlar uzlaştırmaya tabi suçlar arasında yer alır. Bununla birlikte, bazı suçlar şikâyete bağlı olmasa da yasa gereği uzlaştırmaya tabi tutulmuştur. Bu durumda da fail ile mağdur arasında uzlaştırma prosedürü uygulanabilir. Örneğin, hırsızlık (basit nitelikli), mala zarar verme gibi bazı suçlar, belirli şartlar altında uzlaştırma kapsamında değerlendirilebilir. Burada önemli olan, suçun niteliği ve sonuçlarıdır; ağır zararlar veya toplumu derinden etkileyen bir durum söz konusuysa uzlaştırma uygulanmaz. Öte yandan, bazı suçlar doğrudan kanunla uzlaştırma kapsamı dışında bırakılmıştır. Özellikle toplumda büyük tepki uyandıran ve mağdurun korunmasının öncelik taşıdığı suçlarda uzlaştırma uygulanmaz. Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (örneğin cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı), kadına yönelik şiddet suçları, örgütlü suçlar, terör suçları ve kasten öldürme gibi ağır nitelikli suçlar bu kapsamdadır. Bu tür suçlarda kamu yararı, uzlaşma ihtimalinden üstün tutulur ve yargılamanın mutlak surette yürütülmesi gerekir.
Uzlaştırma suçları ile ilgili hemen avukatla telefon görüşmesi yapın:
Uzlaştırmanın Sonuçları Nelerdir?
Ceza hukukunda uzlaştırma süreci başarıyla tamamlandığında, hem soruşturma hem de kovuşturma aşamasında önemli hukuki sonuçlar doğurur. En temel sonucu, failin ceza almadan süreci tamamlaması ve dosyanın kapanmasıdır. Bu, ceza yargılaması açısından ciddi bir sonuç doğurur; çünkü başarılı bir uzlaştırma, klasik anlamda bir ceza yargılamasına gerek kalmadan süreci sona erdirir.
Uzlaştırma ile ilgili hemen Ceza Hukuku Avukatı ile online görüşme randevusu oluşturun:
Eğer uzlaştırma soruşturma aşamasında gerçekleştirilmişse ve fail, uzlaşma kapsamında üzerine düşen yükümlülükleri (örneğin, zarar tazmini, özür dileme, belirli bir hizmette bulunma vb.) yerine getirirse, Cumhuriyet savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilir. Bu durumda dosya tamamen kapanır ve kişi hakkında ceza davası açılmaz. Böylece fail, siciline ceza işlenmeden süreci tamamlamış olur. Kovuşturma aşamasında yani dava açıldıktan sonra uzlaşma sağlanmışsa, yine fail uzlaşma şartlarını eksiksiz yerine getirdiğinde mahkeme, davayı düşürme kararı verir. Bu durumda da sanık hakkında ceza hükmü verilmez ve dava sona erer. Uzlaştırma sonucunda varılan anlaşma, taraflar açısından bağlayıcı bir belge niteliği taşır. Fail, uzlaşma kapsamında kabul ettiği yükümlülüğü yerine getirmezse, bu durum uzlaşmanın gerçekleşmediği anlamına gelir ve ceza yargılaması kaldığı yerden devam eder.
Yorumlar