A- Tebliğin Tanımı ve Önemi:
Tebliğ, vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların, vergi mükelleflerine veya ceza sorumlularına yazılı olarak bildirilmesidir.
Tebliğ;
i) Mükellefin veya ceza sorumlusunun, kendisi ile ilgili işlemden haberdar edilmesi, bilgilendirilmesi bakımından önem taşır.
ii) Mükellefin veya ceza sorumlusunun, katılmadığı yani kabullenmediği bir idari işlem söz konusu olduğunu düşünmesi halinde, hak arama yollarına başvurmasına imkan sağlar.
iii) Verginin tahakkuku ve kesinleşmesi ile ilgili sürecin işleyişine dayanak oluşturur.
B- Tebliğ Yapılabilecek Kişiler Kimlerdir?
Tebliğ,
mükellefe,
bunların kanuni temsilcilerine,
umumi vekillerine
vergi cezası kesilenlere
yapılabilmektedir.
VUK’un 93. maddesi hükmü gereğince uygulama yapılmaktadır. Madde metni aşağıdaki gibidir.
Madde 93 – Tahakkuk fişinden gayri, vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bilümum vesikalar ve yazılar adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasiyle ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmiyenlere ilan yolu ile tebliğ edilir. Şu kadar ki, ilgilinin kabul etmesi şartiyle, tebliğin daire veya komisyonda yapılmasıcaizdir.
C- Tebliğ Usulleri Nelerdir?
1- Elektronik Ortamda Tebliğ
Aşağıda belirtilen tebliğ usulleriyle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres aracılığıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilir. Elektronik ortamda tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.
2- Posta Yoluyla Tebliğ:
Vergi Usul Kanununda yer alan olağan tebliğ uygulaması olup, posta sistemi içerisinde tebligatın gerçekleştirilmesini öngörmektedir. Tebliğin; VUK’un 101. md. Hükmü gereğince;
i) İşe başlamada ya da adres değişikliğinde bildirilen işyeri adresine,
ii) Yoklama fişinde veya yetkili görevlilerce tutanakla belirlenen işyeri adresine,
iii) Adres kayıt sisteminde yerleşim yeri adresleri,
Bilinen adres olarak kabul edilmektedir.
Tebliğ;
i) Posta idaresince gerçekleştirilmektedir. Tebliğ alındısına, tebligat tarihi ve tebliğ muhatabının imzası alınmaktadır.
ii) Tebliğ muhatabı, tebliğden kaçınır ise;
- Tebliğ evrakının ilgili idareden alınabileceği şerhini taşıyan bir pusula kapıya yapıştırılır.
- Posta görevlisi gerekli kaydı düşerek evrakı, tebliği yaptıran idareye iade eder.
- Bu durumda tebliğ, pusulanın kapıya yapıştırıldığı tarihte yapılmış sayılmaktadır.
iii) VUK’un 101. md. 3. bendine göre adrese tebliğ yapılacak durumlarda, tebliğ muhatabının adreste bulunamaması durumunda; posta görevlisi bu durumu tebliğ alındısı üzerine kayıt ve imza eder. Tebliğ evrakı gönderildiği idareye iade edilir. Münasip bir süre sonra tekrar tebliğe çıkılır. İkinci kez çıkılan tebliğ evrakı da aynı nedenlerle tebliğ edilememiş ise; tebliğ evrakının ilgili idareden alınabileceği kaydını içeren bir pusula kapıya yapıştırılır. Evrak idareye iade edilir. Evrak, 15 gün içinde alınır ise alındığı günde, bu süre içinde alınmaması durumunda 15.günde tebliğ yapılmış sayılmaktadır.
3- İlan Yoluyla Tebliğ:
Tebliği gereken vergi veya ceza tutarına bağlı olarak, çeşitli ilan araçlarıyla ilanen tebligat uygulamasıdır. İlan panosuna ilanın asılması, tebliğ muhatabının adresinin bağlı olduğu muhtarlığa bir suretinin gönderilmesi yanında, tebliği gereken vergi veya cezanın tutarına bağlı olarak, yerel gazete veya Türkiye genelinde yayın yapan gazetede de ilanın verilmesi yoluna gidilebilmektedir.
Buna göre;
i) Tebliğin konusu, her biri için ayrı ayrı olmak üzere, 2022 yılı için 4.900 TL’den az vergi veya vergi cezası ile ilgili ise; ilanın panoya asılması yoluna gidilmektedir. İlan yazısının askıya çıkarıldığı tarihi izleyen 15. gün ilan tarihi olarak kabul edilmektedir.
ii) İlan yazısının bir sureti, tebliğ muhatabının son adresinin bağlı olduğu muhtarlığa gönderilmektedir.
iii) İlan ile yapılan tebliğin konusu, 2022 yılı için 4.900 – 490.000 TL TL arasındaki vergi veya cezasına ilişkin olduğu takdirde ilanın, ilgili vergi dairesinin bulunduğu belediye sınırları içinde çıkan bir veya daha fazla gazetede yayımlanması gerekmektedir.
Söz konusu tutarın 490.000 TL ve aşması halinde ilanın, Türkiye genelinde yayın yapan günlük gazetelerden birinde ayrıca yapılması zorunluluğu vardır.
iv) Tebliğ olunacak evrakın örneklerinin, yabancı ülkede bulunan mükellefin bilinen adresine ayrıca posta ile gönderilmesi gerekmektedir.
4- Memur Eliyle Tebliğ
Tebliğ evrakının, görevli memur aracılılığıyla tebliğ muhatabına ulaştırılmasıdır. Bu konuda yetki, Hazine ve Maliye Bakanlığına verilmiştir.
5- Daire veya Komisyonda Tebliğ
Tebliğ işleminin vergi idaresinde veya uzlaşma gibi komisyon toplantıları nedeniyle ilgili tebliğ muhatabına tebligatın gerçekleştirilmesidir.