11.02.2023 tarihinde 11 ildeki Olağanüstü Hale (OHAL) ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayınlandı. Bu kararnamenin içinde yargı alanındaki sürelere ilişkin ertelemeleri ve gelişmeleri aşağıdaki yazımızda maddeler halinde özetlenmiştir.
OHAL İlan Edilen İller
Şanlıurfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye, Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Elazığ
08/02/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla olağanüstü hal ilan edilen illerde, yargı alanında hak kayıplarının önlenmesi amacıyla;
dava açma,
icra takibi başlatma,
başvuru, şikayet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz
zamanaşımı süreleri,
hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri
bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler;
İYUK, CMK ve HMK ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar veya ilgililer bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim tarafından tayin edilen süreler
arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler,
İİK ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler,
nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler,
06/02/2023 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren 06/04/2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar durduruldu. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlayacaktır.
Aşağıdaki süreler bu maddenin kapsamı dışındadır:
Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri.
CMK’da düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.
HMK’da düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı seçimleri bakımından ilgili kanunlarda düzenlenen süreler.
İİK ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamında;
İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılır ve ilan için ücret alınmaz.
Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilir ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilir.
Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam eder.
Durma süresince, icra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınır.
Yukarıda yazan hükümler 06/02/2023 tarihi itibarıyla yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilen illerde olan:
Gerçek ve tüzel kişilere,
Aynı tarihte bu illerde bulunan kişilere
OHAL ilan edilen illerin barosuna 06/02/2023 tarihi itibarıyla kayıtlı avukatlara
Diğer barolara kayıtlı olup aynı tarihte bu illerde bulunan avukatlara
ülke genelinde uygulanır.
Olağanüstü hal ilan edilmeyen illerin barosuna kayıtlı avukatların ve bürolarında çalışan kişilerin; olağanüstü hal ilan edilen illerde kan veya kayın hısımlarının bulunması veya olağanüstü hal ilan edilen illerde felakete uğrayanların kurtarılması, meydana gelen hasar ve zararın telafi edilmesi ya da ihtiyaçların karşılanması amacıyla bu illere gitmeleri halinde yukarıdaki hükümler söz konusu avukatlar tarafından takip edilen dava ve işlerle ilgili olarak bu avukatlar bakımından 06/03/2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar ülke genelinde uygulanır.
Yerleşim yeri olağanüstü hâl ilan edilmeyen illerde olan kişilerin; olağanüstü hal ilan edilen illerde kan veya kayın hısımlarının bulunması veya olağanüstü hal ilan edilen illerde felakete uğrayanların kurtarılması, meydana gelen hasar ve zararın telafi edilmesi ya da ihtiyaçların karşılanması amacıyla bu illere gitmeleri halinde bu madde hükmü, söz konusukişiler bakımından 06/03/2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar ülke genelinde uygulanır.
Yukarıda belirtilen gerçek ve tüzel kişiler ile avukatlar, yerleşim yeri olağanüstü hâl ilan edilen iller dışında kalan gerçek ve tüzel kişiler aleyhine icra ve iflas takibi, taraf ve takip işlemi ile ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemleri yapabilir. Bu imkândan yararlanan gerçek ve tüzel kişiler ile avukatlar, işlemi başlattığı tarihten itibaren ve işlem kapsamında birinci fıkra hükmünden yararlanamaz.
Durma süresince duruşmaların ve müzakerelerin ertelenmesi de dahil olmak üzere alınması gereken diğer tüm tedbirler ile buna ilişkin usul ve esasları;
a)Yargıtay ve Danıştay bakımından ilgili Başkanlar Kurulu, b)İlk derece adli ve idari yargı mercileri ile bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri bakımından Hakimler ve Savcılar Kurulu, c)Adalet hizmetleri bakımından Adalet Bakanlığı, belirler.
Yakalama emrinin yerine getirilmesi
Olağanüstü hâl ilan edilen yerlerde bulunan sulh ceza hakimlikleri veya mahkemeler tarafından düzenlenen yakalama emri üzerine yakalanan kişinin en geç yirmi dört saat içinde yetkili hakim veya mahkeme önüne çıkarılamaması ve sesli ve görüntülü iletişim sisteminin kullanılamaması durumunda bu kişinin yakalandığı yer sulh ceza hakimi veya mahkemesi tarafından sorgusu yapılır veya ifadesi alınır.
Gözaltı süresi ile tutukluluğun ve tahliye taleplerinin incelenmesi
TCK’da yer alan hırsızlık (madde 141, 142) ve yağma (madde 148, 149) suçlarında gözaltı süresi, şüphelinin yakalama yerine en yakın hâkim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren dört günü geçemez. Delillerin toplanmasındaki güçlük veya şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle Cumhuriyet savcısı, gözaltı süresinin üç gün süreyle uzatılmasına yazılı olarak emir verebilir.
Tutukluluğa itiraz, tahliye talepleri ve tutukluluğun incelenmesi dosya üzerinden karara bağlanabilir.
Tahliye talepleri, tutukluluğun incelenmesiyle birlikte karara bağlanabilir.
CMK 108 inci maddesi uyarınca yapılan tutukluluğun incelenmesi, bir defaya mahsus olmak üzere altmış günlük süreyle resen yapılır.
Kararnamenin Yürürlük Tarihi: 11.02.2023
Konu ile ilgili sorularınızı uzman avukatımıza sormak için aşağıdaki bölümden online avukat görüşme randevusu oluşturabilirsiniz.
Comments