İdare Hukuku İlkeleri
Güncelleme tarihi: 31 Eki 2022
İdare hukuku ilkeleri, idarenin işlem ve eylemlerini yerine getirirken bağlı kalması gereken temel ilkelerdir. Aynı zamanda idari yargı organları kararlarını bu ilkeleri göz önünde bulundurarak vermektedir. İdare hukuku ilkeleri şu şekildedir;
1. Hukuk Devleti ilkesi
İdare hukukunun en önemli ilkelerinden bir tanesidir. Buna göre hukuk devleti, hukukun üstün olduğu ve devlet kurumlarının yetki ve görevlerinin hukuk tarafından sınırlandığı devlettir. Ancak kanunları olan her devlet hukuk devleti değildir. Bir devletin hukuk devleti olabilmesi için anayasal devlet, kuvvetler ayrılığı, yargı denetimi, hukukun üstünlüğü gibi ilkeleri sağlaması gerekmektedir. Sonuç olarak, idare, işlem ve eylemlerini hukuk devleti ilkesine uygun olarak yapmalıdır.
2. Sosyal Devlet İlkesi
Devletin kamu hizmeti yerine getirirken kar amacı gütmemesi ve bazı temel hizmetleri ücretsiz olarak sağlamasıdır. Örneğin devletin savunma, güvenlik ve eğitim hizmetlerini ücretsiz olarak sağlaması ve bazı dezavantajlı grupların ihtiyaçlarını temin etmesi sosyal devlet ilkesinin gereğidir.
3. Eşitlik İlkesi
Anayasa md.10'a göre herkes kanun önünde eşittir. Eşitlik ilkesine göre idare kamu hizmetini yerine getirirken herkese eşit bir şekilde hizmet sağlayacaktır. Aksi takdirde Anayasada yer alan eşitlik ilkesi ihlal edilmiş olacaktır.
4. İdarenin Kanuniliği İlkesi
Bu ilke uyarınca idare, yasal dayanağı olmayan hiçbir işlem veya eylem yapamaz. Bu nedenle idare, mevzuatta yer alan görev ve yetkileri doğrultusunda hareket etmelidir.
5. Merkezden Yönetim - Yerinden Yönetim İlkesi
Türk idari yapılanmasında merkezden yönetim ve yerinden yönetim olmak üzere iki türlü yönetim sistemi vardır. Merkezden yönetimi sistemi, karar alma süreçlerinin merkezden yapıldığı ve tek karar verme makamının olduğu yönetim sistemidir. Yerinden yönetim sistemi ise, kamu görevlerinin bölgesel veya hizmet türü bakımdan merkezi idarenin dışındaki kurumlarca yerine getirilmesidir.
6. İdarenin Bütünlüğü İlkesi
Son olarak idarenin bütünlüğü ilkesi ise, çok fazla sayıda olan merkezi ve yerinden yönetim kuruluşlarının bir bütün olarak idare olarak adlandırılmasıdır. İdarenin bütünlüğü ilkesi hiyerarşi ve vesayet yetkileri ile sağlanmaktadır.
Detaylı bilgi almak için, online avukat danışma hizmeti kapsamında yazının sahibi uzman avukatımıza linke tıklayarak sorunuzu sorabilirsiniz.